«Εκκλησία και Αθλητισμός»

Με απόλυτη επιτυχία στέφθηκε η Επιστημονική Ημερίδα, με θέμα: «Εκκλησία και Αθλητισμός», που διοργάνωσαν από κοινού το Τμήμα Θεολογίας και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και η Ιερά Μητρόπολη Ταμασού και Ορεινής και η οποία εντασσόταν στις ετήσιες εκδηλώσεις με την επωνυμία «Ηρακλείδια».

Η επιτυχία της Επιστημονικής Ημερίδας, κατά κοινή ομολογία, οφειλόταν πρωτίστως στην αθρόα συμμετοχή των φοιτητών του Μεταπτυχιακού και Διδακτορικού Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, αλλά και κυρίως στα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος θέματα, τα οποία ανέπτυξαν οι καταξιωμένοι, με πλούσιο επιστημονικό και ερευνητικό έργο στο ενεργητικό τους, ομιλητές της Ημερίδος.

Την Ημερίδα, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Συνοδικό της Μητροπόλεως Ταμασού στο Επισκοπειό, τίμησαν με την παρουσία τους ο επιχώριος Μητροπολίτης κ. Ησαΐας, ο Μητροπολίτης Αρχάγγελσκ κ. Δανιήλ, εκ του Πατριαρχείου Μόσχας, ο Επίσκοπος Νεαπόλεως κ. Πορφύριος, ο Πρέσβης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Κύπρο κ. Στανισλάβ Οσάτσι, ο Μέγας Ευεργέτης της Μητροπόλεως Ταμασού κ. Βιατσισλάβ Ζαρεγκόβ, ο επιθεωρητής Θρησκευτικών Μαθημάτων του Υπουργείου Παιδείας κ. Γεώργιος Κάκκουρας και η κ. Άντρη Βρυώνη, επικεφαλής του Γραφείου του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, η οποία και απηύθυνε χαιρετισμό εκ μέρος του. 

Χαιρετισμούς απηύθυναν, επίσης, ο Διευθυντής της Ακαδημίας Πολιτισμού «Κυπροπαίδεια», κ. Γιώργος Γεωργίου, και ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐας.

Στην εισήγησή του ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Καθηγητής Χρήστος Οικονόμου, ανέπτυξε το θέμα: «Άσκηση και άθληση κατά τον Απόστολο Παύλο».

«Ο Απόστολος Παύλος απεδείχθη», όπως τόνισε ο κ. Οικονόμου, «ότι ήταν εξοικειωμένος με τα θέματα του αθλητισμού της εποχής του. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο, τον ερμηνευτή του Αποστόλου Παύλου, χρησιμοποιούσε  όρους από τους Ολυμπιακούς αγώνες, τα αθλήματα και τα βραβεία, τα οποία προφανώς διεξάγονταν και στην ιδιαίτερή του πατρίδα την Ταρσό της Κιλικίας.

Όλους τους αθλητικούς όρους που χρησιμοποιεί, τους προσαρμόζει με το κήρυγμά του ευαγγελίου του στον πνευματικό αγώνα κάθε ανθρώπου και προσπαθεί να κάνει συμβολικό και έντονο το μήνυμά του, ώστε να τονίσει τον χριστολογικό, σωτηριολογικό, εκκλησιολογικό και εσχατολογικό του χαρακτήρα».

Ο κ. Οικονόμου επεσήμανε, τέλος, ότι «ο Χριστιανισμός δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει τον ελληνικό λόγο, τους φιλοσοφικούς και αθλητικούς όρους, τα πολιτιστικά και κοινωνικά στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού και να τα επενδύει πάντοτε με πνευματικό περιεχόμενο. Ήταν το όχημα που μετέφερε το μήνυμα του ευαγγελίου στην οικουμένη και στα πέρατα της γης, ώστε να γίνεται κατανοητό διαχρονικά και συγχρονικά από τους ανθρώπους κάθε εποχής».

Ο Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Νίκος Νικολαΐδης ανέλυσε το θέμα της άθλησης και άσκησης υπό το πρίσμα της διδασκαλίας των Πατέρων της Εκκλησίας μας.

«Επειδή η προπατορική αστοχία έπληξε τον σύνολο άνθρωπο, ως σωματοψυχική ολότητα, γι’ αυτό και ο πνευματικός αγώνας του ανθρώπου αναφέρεται και στο σώμα και στην ψυχή», επεσήμανε.

«Η αμαρτία έχει ως βασικό αίτιο την κακή προαίρεση του ανθρώπου και το κακό αυτεξούσιο αποτελεί «το κακόν βλάστημα της προαιρέσεως», λέγει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων. Ο Απόστολος Παύλος κάνει λόγο για τον «έτερον νόμον», ο οποίος προσπαθεί να τον αιχμαλωτίσει στον «νόμον της αμαρτίας».

«Ταυτόχρονα», υπογράμμισε, «κάκιστος υποβολεύς» της αμαρτίας αποβαίνει ο διάβολος, ο οποίος, εκμεταλλεύεται  την ανθρώπινη ασθένεια. Ωστόσο, ο τρόπος ζωής και οι διδαχές των αγίων συντελούν ως καθοδηγητικό παράδειγμα στην πνευματική μας ζωή. Και ο αγώνας ο πνευματικός των αγίων αρχίζει από τα μικρά, τις λεπτομέρειες και συνεχίζεται και στα μεγάλα κατορθώματα τους, που είναι η «ηδονή» και η «θεωρία» της κοινωνίας με τον Θεό». 

«Η ποιμαντική της ασκήσεως και της αθλήσεως στη ζωή της Εκκλησίας» ήταν το θέμα της εισήγησης του Κθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Ανέστη Κεσελόπουλου, ο οποίος, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Η χριστιανική ζωή είναι ένα στάδιο αθλήσεως και ασκήσεως. Η κάθαρση και η απελευθέρωση από τα πάθη, ως η αρνητική πλευρά της κατά Χριστόν ζωής, αλλά και η τήρηση των εντολών, ως η θετική διάστασή της, συνιστούν τις δύο φάσεις της ίδιας πορείας, που στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση λέγεται άσκηση. Ολόκληρη η χριστιανική διδασκαλία αποτελεί την πρόσκληση της Εκκλησίας για τον άνθρωπο στον πνευματικό αγώνα και την άσκηση της εν Χριστώ ζωής, που εκφράζεται κυρίως με την τήρηση των εντολών του Θεού. Η άσκηση και ο συνακόλουθος πνευματικός αγώνας στη ζωή του Χριστιανού ορίζουν το μέτρο και το μέγεθος της μετοχής του στη ζωή του Χριστού και του σώματός Του, που είναι η Εκκλησία».

Ο κ. Κεσελόπουλος υπογράμμισε ότι «η νηστεία, η κακοπάθεια, η αγρυπνία και όλες γενικά οι στερήσεις στη ζωή του πιστού – ιδιαίτερα μάλιστα του μοναχού – έχουν εσχατολογικό νόημα».

Ακολούθως αναφέρθηκε στα δύο είδη της ασκήσεως την εξωτερική ή σωματική άσκηση και την εσωτερική ή ψυχική, αφού η εγκράτεια του ύπνου, της τροφής και της σωματικής άνεσης στοχεύει στη μετάνοια, τη συντριβή της καρδιάς και το κατά Θεόν πένθος. Παράλληλα έκανε αναφορά στις αντιστοιχίες και τις αναντιστοιχίες ανάμεσα στην άθληση του σώματος και την άσκηση και γυμνασία της ψυχής. Τέλος έγινε λόγος για τους τρόπους και τα ποιμαντικά μέσα της Εκκλησίας για προτροπή των πιστών στον πνευματικό αγώνα».

Τέταρτος εισηγητής της Ημερίδας ήταν ο καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Μιχαήλ Τρίτος, ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα: «Ο αγιορείτικος ασκητισμός στο έργο του Μητροπολίτου Αργολίδος Νεκταρίου “Αγίων Όρος”».

Ο εισηγητής, αφού εξήρε το Άγιον Όρος ως τον επίγειο παράδεισο, το μεθόριον μεταξύ της κοσμικής πραγματικότητας και της επουρανίου, αλλά και ως τον κατεξοχήν χώρο, όπου υποστασιάζεται η αγιότητα, έκανε επιλογή των χαρισματικών Γερόντων, που αναφέρονται στο βιβλίο του αγίου Αργολίδος, δηλ. των αγίων Παϊσίου, Πορφυρίου και των αγιορειτών πατέρων Εφραίμ Κατουνακιώτη, Γεωργίου Καψάνη, Γερασίμου Μικραγιαννανίτη και Βασιλείου Γοντικάκη.

Από αυτούς σταχυολόγησε διδαχές που αναφέρονται στο ασκητικό ιδεώδες και κυρίως ανέφερε τις έκτακτες υπερφυσικές καταστάσεις που αυτοί βίωσαν στη διάρκεια της επίγειας ζωής τους. Ο κ. Τρίτος διάνθισε την εισήγησή του με τις εύστοχες δικές του παρατηρήσεις και προσωπικές εμπειρίες.

Οι εργασίες της Ημερίδας ολοκληρώθηκαν με την ομιλία του Διευθυντή Ποιμαντικής Διακονίας της Μητροπόλεως Ταμασού Αρχιμανδρίτη Διονυσίου Κοπτίδη, ο οποίος, στην ομιλία του, επικεντρώθηκε ειδικότερα στην ποιμαντική του αθλητισμού, έτσι, όπως αυτή αναπτύχθηκε κατά την πορεία των δέκα ετών από την ίδρυση της Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού και Ορεινής.

Το πρόγραμμα του πνευματικού αυτού συμποσίου έκλεισε με όμορφα παραδοσιακά τραγούδια, τα οποία ερμήνευσε η χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως Ταμασού «Ταμασέων Ωδές». 

Αμέσως, μετά το τέλος της Ημερίδας, πραγματοποιήθηκε ο αγιασμός και τα εγκαίνια μαρμάρινου σκαλιστού σταυρού, ο οποίος κοσμεί τον προαύλιο χώρο της Μητροπόλεως και αποτελεί δωρεά του μεγάλου Ρώσου ευεργέτη της Μητροπόλεως Ταμασού κ. Βιατσισλάβ Ζαρεγκόβ.

Στη συνέχεια οι Μεταπτυχιακοί φοιτητές και οι υποψήφιοι Διδάκτορες του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας έβγαλαν την καθιερωμένη, σ’ αυτές τις περιπτώσεις, οικογενειακή φωτογραφία με τους Καθηγητές τους και του επισήμους προσκεκλημένους της Ημερίδας και παρακάθισαν, ακολούθως, σε γεύμα, το οποίο παρέθεσε φιλόφρονα προς όλους ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ταμασού κ. Ησαΐας.

Λουκάς Α. Παναγιώτου