Η Λευκωσία υποδέχθηκε τον συμπολίτη της Άγιο

Συγκινητική και λαμπρή υποδοχή επιφύλαξε ο κλήρος και πλήθος πιστών στο ιερό λείψανο του αγίου νεομάρτυρος Πολυδώρου, που διεκομίσθη χθες το απόγευμα, από τον ιερό ναό της Αγίας Αικατερίνης Πλάκας στην Αθήνα, όπου φυλάσσεται.

Κατά την άφιξη της τιμίας κάρας του αγίου, την οποία έφερε στη νήσο μας ο εφημέριος του ιερού ναού Αγίου Αρτεμίου Γούβας Αρχιμανδρίτης π. Άγγελος Ανθόπουλος, πραγματοποιήθηκε υποδοχή από το Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομο, επί της οδού Κρόνου στην παρουσία του Δημάρχου Λευκωσίας κ. Κωνσταντίνου Γιωρκάτζη, μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, του πρώην Δημάρχου Λευκωσίας κ. Ζαμπέλα, τοπικών παραγόντων και των μελών της εκκλησιαστικής επιτροπής των ιερών ναών της ενορίας Καϊμακλίου.

Μετά από σύντομη δέηση, σχηματίστηκε λαμπρή λιτανευτική πομπή προς τον ιερό ναό του Αγίου Πολυδώρου και τελέστηκε Μέγας πανηγυρικός Εσπερινός επί τη μνήμη της αποτομής της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου, χοροστατούντος της Α. Μ. του Αρχιεπισκόπου Κύπρου.

Ο Μακαριώτατος στη σύντομη ομιλία του, στο τέλος της εσπερινής ακολουθίας, αφού τόνισε ότι «η Λευκωσία σεμνύνεται σήμερα και χαίρει γιατί τιμά και γεραίρει ένα άξιο τέκνο της, το οποίο ανεχώρησε από την πατρίδα μας πριν τρείς αιώνες και σήμερα έρχεται ξανά στο χώρο που γεννήθηκε και μεγάλωσε», αναφέρθηκε ακολούθως εν εκτάσει στην «περιπετειώδη», όπως την χαρακτήρισε «επίγεια πορεία του αγίου μας».

Ο Κύπρου Χρυσόστομος μίλησε, επίσης και για το νεόδμητο ναό του αγίου Πολυδώρου, τον οποίο όπως είπε «θα τον εγκαινιάσουμε και θα τον παραδώσουμε στους κατοίκους αυτής της περιοχής, αλλά και ολόκληρης της Λευκωσίας ούτως ώστε να έχωμε ένα πατριώτη άγιο, που να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας σ΄αυτόν και να ερχόμεθα εδώ και στις χαρές μας, για να υμνούμε τον άγιο μας, αλλά και στις λύπες μας, για να ζητούμε τις μεσιτείες του και τη βοήθεια του».

Ευχήθηκε, ακολούθως, ο άγιος Πολύδωρος «να δώσει ότι καλό και στο νησί μας και στους κατοίκους του, αλλά και σε όλους τους χριστιανούς να βρουν το δρόμο το σωστό, το δρόμο που βρήκε ο ίδιος, το δρόμο που χάραξε ο ίδιος ο Χριστός, που είναι ο δρόμος της σωτηρίας».

«Η μεγαλύτερη τιμή που μπορούμε να κάνουμε για τον άγιο μας είναι να τον μιμηθούμε, να βαδίσουμε και εμείς, εύρυθμα αυτόν τον δρόμο που εβάδισεν εκείνος, που είναι δρόμος σωτηρίας, που είναι δρόμος που οδηγεί εις την βασιλεία του Θεού, την ητοιμασμένη για τον άνθρωπο και μόνο για τον άνθρωπο», κατέληξε.  

Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα εγκαίνια του ιερού ναού του αγίου Πολυδώρου Καϊμακλίου θα πραγματοποιηθούν το πρωϊ του Σαββάτου 1^ης Σεπτεμβρίου.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Ο Άγιος Πολύδωρος επιστρέφει στα πατρογονικά του

Ένα κόσμημα, ένα πραγματικό στολίδι της νεότερης κυπριακής ιστορίας, ένα ηρωικό αγωνιστή της πίστεως και ένα νεομάρτυρα της Εκκλησίας μας, υποδέχεται, αύριο το απόγευμα, η ιδιαίτερη πατρίδα του.

Ο άγιος Πολύδωρος, γέννημα και θρέμμα της ενορίας του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Τρυπιώτου, στην παλιά πόλη της Λευκωσίας, επιστρέφει μετά από 220 σχεδόν χρόνια στα πατρογονικά του και ειδικότερα στο νέο του σπίτι, το νέο ναό, τον πρώτο στο νησί, που η αγάπη και η φροντίδα της εκκλησιαστικής επιτροπής των ιερών ναών της ενορίας Καϊμακλίου ανήγειρε και αφιέρωσε στη μνήμη του.

Στα πλαίσια, λοιπόν, των εγκαινίων του νεόδμητου και περικαλούς ναού του Αγίου Πολυδώρου Καϊμακλίου, ο κλήρος και ο λαός της πρωτεύουσας θα έχει την ύψιστη τιμή και ευλογία να υποδεχθεί την ιερή και χαριτόβρυτο κάρα του αγίου, η οποία φυλάσσεται στον ιερό ναό της Αγίας Αικατερίνης Πλάκας στην Αθήνα.

Ο νεομάρτυρας Πολύδωρος γεννήθηκε κατά τα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας (1740) στη Λευκωσία. Οι γονείς του Χατζηλουκάς και Λουρδανού ήταν θεοσεβούμενοι και ευσεβείς και του έδωσαν χριστιανική μόρφωση.

Ο Πολύδωρος μεγαλώνοντας έγινε έμπορος και λόγω της δουλειάς του έκανε πολλά ταξίδια. Σ’ ένα απ’ αυτά, στην Αίγυπτο, γνωρίστηκε με έναν πλούσιο εξωμότη (αρνησίχριστο) από τη Ζάκυνθο και δούλεψε κοντά του.

Ένα βράδυ, ενώ διασκέδαζε με φίλους του, ο Πολύδωρος μέθυσε και παρακινούμενος από Τούρκους και Αιγύπτιους αλλαξοπίστησε και έγινε μωαμεθανός.

Σύντομα, όμως, άρχισε να νιώθει τύψεις και ξεκίνησε από την Αίγυπτο για να πάει στη Βηρυτό να συναντήσει το Δεσπότη. Ο Δεσπότης του σύστησε να πάει σε κάποιο μοναστήρι για λίγο καιρό, ώστε να απομακρυνθεί από τις παλιές του συναναστροφές. Μετά από πολλές περιπλανήσεις κατέληξε στη Χίο όπου εξομολογήθηκε, ξαναχρίστηκε με Άγιο Μύρο και κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια.

Ακολούθως, πήγε στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, όπου αποκάλυψε ότι είναι Χριστιανός. Μετά από πολλά βασανιστήρια οι Τούρκοι τον εκτέλεσαν δι’ απαγχονισμού στις 3 Σεπτεμβρίου 1794. Το λείψανο του νεομάρτυρα ενταφιάστηκε κοντά στους τάφους των Αρμενίων.

Κατά τη Μικρασιατική καταστροφή (1922) έφευγε κυνηγημένος ένας ιερομόναχος, ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Εφέσου, Κύριλλος Ψύλλος. Με κίνδυνο της ζωής του πήρε την αγία κάρα του Αγίου Πολυδώρου για να τη σώσει. Η μανία των Τούρκων ενάντια στους κληρικούς ήταν απίστευτη και στρεφόταν ακόμη κι ενάντια στους ναούς και τα ιερά κειμήλια. Όταν ανακάλυπταν κληρικούς ή άλλα πρόσωπα να κρατάνε εικόνες, λείψανα κ.ά. τους έσφαζαν. Ο Πρωτοσύγκελος ντύθηκε σαν γερόντισσα, πήρε μαζί του την κάρα και προχώρησε. Σαν έφτασε στο τούρκικο φυλάκιο για την έρευνα, ο κληρικός έσφιξε στην αγκαλιά του τον θησαυρό του και ψιθύρισε μέσα του: «Άγιε Πολύδωρε, σώσε με». Και τον έσωσε.

- Γκιτ πε χανούμ (Γκρεμίσου χανούμισσα), φώναξε ο Τούρκος και τον έσπρωξε μπροστά. Σε λίγο ο ιερομόναχος βρισκόταν στη βάρκα σωτηρίας. Όταν έφτασε στην Αθήνα, κατέθεσε την κάρα στον Ιερό Ναό της Αγίας Αικατερίνης στην Πλάκα. Εκεί βρίσκεται και σήμερα. Δεκάδες πιστών περνάνε κάθε μέρα για να την προσκυνήσουν και χιλιάδες κάθε χρόνο στις 3 του Σεπτέμβρη, που είναι η μέρα της γιορτής του Αγίου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της εκκλησιαστικής επιτροπής των ιερών ναών της ενορίας Καϊμακλίου, η τελετή υποδοχής θα πραγματοποιηθεί από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομο, επί της οδού Κρόνου και θα ακολουθήσει πορεία προς τον Ιερόν Ναόν του Αγίου Πολυδώρου, ενώ στη συνέχεια θα τελεστεί Μέγας πανηγυρικός Εσπερινός επί τη μνήμη της αποτομής της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου, χοροστατούντος της Α. Μ. Του Αρχιεπισκόπου Κύπρου.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Ονομαστήρια Εφόρου Μονής Κύκκου

Μέσα σε κλίμα κατάνυξης και ιεροπρέπειας και με το αρμόζον μοναστηριακό τυπικό τελέσθηκε η Ιερά Μνήμη του Αγίου μάρτυρος Αγαθονίκου και των συν αυτώ, στην Ιερά Μονή Κύκκου.

Κατά την ημέρα αυτή άγει τα ονομαστήρια του ο έφορος της Ιεράς Μονής Κύκκου Αρχιμανδρίτης π. Αγαθόνικος Κυκκώτης, ο οποίος τέλεσε τον Εσπερινό, τον Όρθρο και την Θεία Λειτουργία στο καθολικό της Μονής στην παρουσία των αδελφών και Πατέρων της Μονής, κληρικών και λαϊκών πνευματικών τέκνων του.

Στο Ιερό Αναλόγιο έψαλλε ο πρωτοψάλτης του καθεδρικού Ναού Αγίου Ιωάννη Λευκωσίας κ. Κυριάκος Ψάλτης και ο εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Νεοφύτου Ανθουπόλεως π. Ανδρέας Σπυρίδης.

Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας ο π. Αγαθόνικος προσέφερε στον Ιερό Κλήρο και στο ευσεβές Εκκλησίασμα το καθιερωμένο εόρτιο γλύκισμα και δέχτηκε ευχές τους.

Επί τοις σεπτοίς ονομαστηρίοις του πατρός Αγαθονίκου διαπύρως ευχόμεθα και προσευχόμεθα να του παρέχει πάντα ο Θεός υγεία, μακροημέρευση και δύναμη στο λειτουργικό του έργο επ' αγαθώ της επουρανίου Βασιλείας του Θεού του Υψίστου.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

22 Αυγούστου 2012

«Η Ντροπή της Ευρώπης»

Ένα επίκαιρο ποίημα που δημοσιεύτηκε, στις 26 Μαϊου 2012, στην ευρείας κυκλοφορίας έγκυρη γερμανική εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung» και αναφέρεται στην κατάσταση που βιώνει σήμερα η Ελλάδα και τη στάση που κρατάει απέναντι της η Ευρωπαϊκή Ένωση,  έχει προκαλέσει εδώ και ημέρες το αναγνωστικό κοινό ανά την Ευρώπη! Παρά τις αρχικές φήμες που κυκλοφόρησαν περί ενός ποιήματος-φάρσας κάποιων γερμανών κωμικών, ο ίδιος ο συγγραφέας του, ο παγκοσμίως αναγνωρισμένος Günter Grass, με δηλώσεις του επιβεβαίωσε πως το ποίημα είναι δικό του, στέλνοντας ξεκάθαρα και ώριμα μηνύματα μέσα από τους στίχους του…

Το ποίημα του Günter Grass δημοσιεύτηκε ταυτόχρονα και στην εφημερίδα Καθημερινή και σύμφωνα με την Ξένια Κουναλάκη, που υπογράφει το σχετικό άρθρο στην ελληνική εφημερίδα, ο Γερμανός νομπελίστας «απευθύνεται στην Ευρώπη και την προειδοποιεί ότι κινδυνεύει με πνευματική πενία αν αποπέμψει από τις αγκάλες της τη χώρα που τη δημιούργησε.

Χρησιμοποιώντας τη φόρμα αρχαιοελληνικής ωδής και με αναφορές στην Ιφιγένεια εν Ταύροις του Γκαίτε, τον μύθο της Αντιγόνης και το έργο του φιλέλληνα λυρικού ποιητή Χέλντερλιν, ο Grass διατρέχει την ελληνική Ιστορία, από την αρχαιότητα ως τη χούντα των συνταγματαρχών. Καταλήγει δε με την απειλή ότι η απληστία των τραπεζών, των επιτρόπων και των εγκαθέτων τους θα προκαλέσει την μήνι των ίδιων των θεών. Δίχως την Ελλάδα, η Ευρώπη θα είναι φτωχότερη, μία ήπειρος φθαρμένη και στερημένη από οποιαδήποτε πνευματικότητα».

Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Günter Grass είναι ένας από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς γερμανούς συγγραφείς, ο οποίος βραβεύτηκε το 1999 με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Εκτός από τα μυθιστορήματα με τα οποία έγινε γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο, έγραψε θεατρικά έργα και ασχολήθηκε με την ποίηση. Συγχρόνως είχε έντονη ανάμειξη στην πολιτική ζωή της Γερμανίας.

Ο Χρήστος Λεοντής διάβασε το ποίημα του Grass (σε ελεύθερη ελληνική απόδοση από την Πατρίτσια Αδαμοπούλου) και αποφάσισε αμέσως να το μελοποιήσει. Όπερ και εγένετο, με επόμενο βήμα την ηχογράφηση του τραγουδιού και την διανομή του σε ραδιοφωνικούς σταθμούς και διαδικτυακά blogs που θα προσφέρονταν να το φιλοξενήσουν.

Έτσι, το maistorcy.blogspot.com παρουσιάζει σήμερα αυτό το ιδιαίτερο – και ανέκδοτο βεβαίως δισκογραφικά - τραγούδι του διακεκριμένου Έλληνα συνθέτη, συνυπογράφοντας το κοινωνικο-πολιτικό του μήνυμα.

 «Η Ντροπή της Ευρώπης»

(Το ποίημα του Γκίντερ Γκρας σε απόδοση από την Πατρίτσια Αδαμοπούλου)

Στο χάος κοντά, γιατί δεν συμμορφώθηκε στις αγορές,

κι Εσύ μακριά από τη Χώρα, που σου χάρισε το λίκνο.

Όσα Εσύ με την ψυχή ζήτησες και νόμισες πως βρήκες,

τώρα θα καταλυθούν, και θα εκτιμηθούν σαν σκουριασμένα παλιοσίδερα.

Σαν οφειλέτης διαπομπευμένος και γυμνός, υποφέρει μια Χώρα,

κι Εσύ, αντί για το ευχαριστώ που της οφείλεις, προσφέρεις λόγια κενά.

Καταδικασμένη σε φτώχεια η Χώρα αυτή,

που ο πλούτος της κοσμεί Μουσεία: η λεία που Εσύ φυλάττεις.

Αυτοί που με τη δύναμη των όπλων είχαν επιτεθεί στη Χώρα την ευλογημένη με νησιά, στον στρατιωτικό τους σάκο κουβαλούσαν τον Χέλντερλιν.

Ελάχιστα αποδεκτή Χώρα, όμως κάποτε έγιναν αποδεκτοί, από Εσένα,

ως σύμμαχοι, οι πραξικοπηματίες της,

Χώρα χωρίς δικαιώματα,

που η αυταρχική εξουσία ολοένα και πιο πολύ της σφίγγει το ζωνάρι.

Σ' εσένα αντιστέκεται φορώντας μαύρα η Αντιγόνη,

και σ' όλη τη Χώρα πένθος ντύνεται ο λαός, που Εσένα φιλοξένησε.

Όμως, έξω από τη Χώρα, του Κροίσου οι ακόλουθοι και οι όμοιοί του

όλα όσα έχουν τη λάμψη του χρυσού

στοιβάζουν στο δικό Σου θησαυροφυλάκιο.

Πιες επιτέλους, πιες! κραυγάζουν οι εγκάθετοι των Επιτρόπων,

όμως ο Σωκράτης, με οργή Σου επιστρέφει το κύπελλο γεμάτο ώς επάνω.

Θα καταραστούν εν χορώ, ό,τι είναι δικό Σου οι θεοί,

που τον Όλυμπο τους η δική Σου θέληση ζητάει ν' απαλλοτριώσει.

Στερημένη από πνεύμα, Εσύ θα φθαρείς χωρίς τη Χώρα,

που το πνεύμα της, Εσένα, Ευρώπη, εδημιούργησε.

Τραγουδούν: Μίλτος Πασχαλίδης, Μαρία Αναματερού, Χρήστος Λεοντής.
Απαγγέλλει ο ηθοποιός Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος.

Παίζουν οι μουσικοί: Νεοκλής Νεοφυτίδης (πιάνο),

Μανόλης Ανδρουλιδάκης και Αντώνης Παπαγγελής (κλασική κιθάρα),

Τεό Λαζάρου (μπάσσο) και Χρήστος Πανόπουλος (κρουστά).

Κύκκου: Η οικονομική κρίση είναι ευλογία Θεού

Με κάθε λαμπρότητα και τη δέουσα μεγαλοπρέπεια εορτάστηκε στην Ιερά βασιλική και Σταυροπηγιακή Μονή της Ελεούσας του Κύκκου η Θεομητορική εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Πλήθη πιστών, απ’ όλη την Κύπρο,  με την ψυχή γεμάτη ελπίδα και κατάνυξη, κατέκλυσαν ασφυκτικά την ιστορική Μονή, για να προσκυνήσουν τη σεπτή και θαυματουργό εικόνα της, να εορτάσουν τη μεγάλη εορτή της Κοιμήσεως και να τιμήσουν ιδιαιτέρως την Κυρία Θεοτόκο.

Την παραμονή, στον Εσπερινό της εορτής, χοροστάτησε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κυρηνείας κ.κ. Χρυσόστομος, ο οποίος στο κήρυγμά του αναφέρθηκε με θερμούς λόγους στον γέροντα του Μητροπολίτη Κύκκου και Τηλλυρίας Νικηφόρο, τον οποίο δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει για την πρόσκληση να χοροστατήσει του πανηγυρικού Εσπερινού.

«Είναι μεγάλη τιμή, Άγιε Γέροντα, να βρισκόμαστε εδώ και να τιμούμε την πάνσεπτο μνήμη της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας και μαζί με τις ευχές σας ευχόμαστε η Παναγία Μητέρα μας, δια πρεσβειών του Υιού της, να συντμήσει τον χρόνο της δοκιμασίας μας για όλους τους αγαπημένους τόπους μας και ιδίως για την αγαπημένη επαρχία της Κερύνειας μας», υπογράμμισε ο Μητροπολίτης Κυρηνείας.

«Να εύχεστε, Δέσποτα, η Παναγία Μητέρα, όχι μόνο να μας απαλύνει τον πόνο αυτής της δοκιμασίας, αλλά αφού πάνω της επαφίονται όλες οι ελπίδες μας, διότι μετά τον Θεό σ’ αυτήν ελπίζουμε, να μας χαριτώνει να ερχόμαστε υγιείς εδώ στην Μονή της να την προσκυνούμε και να την τιμούμε και να λαμβάνουμε την Χάρη της», υπογράμμισε.

Στην Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξήρχε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας και καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Κύκκου κ.κ. Νικηφόρος, συμπαραστατούμενος από τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Κυρηνείας κ.κ. Χρυσόστομο, καθώς και πλειάδα κληρικών και πατέρων της Μονής.

Ο Πανιερώτατος στο κήρυγμά του, παίρνοντας αφορμή από το θαυμάσιο ιδιόμελο της σημερινής εορτής «Ακούσατε λαοί, τη Μητρί του Θεού ημών, άσατε σήμερον», αναφέρθηκε στο δόγμα της Αειπαρθενίας της Παναγίας και της Αφθόρου συλλήψεως και γεννήσεως του Υιού και Λόγου του Θεού, αλλά και στο θέμα της κοιμήσεως και παραδόσεως της παναγίας ψυχής της, εις τα άχραντα χέρια του Θεού Ημών και Υιού της.

Παράλληλα, μίλησε για την απόδοση της οφειλόμενης τιμής από τους όπου γης χριστιανούς, προς την Κυρία Θεοτόκο, η οποία, όπως τόνισε, με την Κοίμηση της έγινε «η πρεσβεύουσα αδιαλείπτως στον Υιό της και Θεό μας για να δωρίζει στην οικουμένη, στον κόσμο, σε όλη την ανθρωπότητα την ειρήνη και το μέγα έλεος».

«Ιδιαίτερα για το Ορθόδοξο Γένος των Ελλήνων η Παναγία είναι το γλυκύ καταφύγιο μας. Μέσα στις συμφορές του βίου, σ’ αυτήν βρίσκουμε παρηγοριά και τόνωση και ελπίδα. Σε καιρούς πολέμων και διωγμών, σε καιρούς σεισμών, καταστροφών και επιδημιών, σε καιρούς ξηρασιών και πλημμυρών, σε καιρούς πείνας και ασθενειών, η Παναγία υπήρξε το καταφύγιο λυτρώσεως και θεραπείας απ’ όλα τα δεινά, απ’ όλα τα κακά και από όλους τους κινδύνους», σημείωσε για να τονίσει ακολούθως ότι: «Η Παναγία για το Ορθόδοξο Ελληνικό Γένος ήταν, είναι και θα είναι η Υπέρμαχος Στρατηγός για την οποία εγείρονται τρόπαια και εχθροί καταπίπτουσιν».

Ο Πανιερώτατος αναφερόμενος στην συνέχεια στην «δεινή εμπλοκή των καιρών μας που για 38 τώρα χρόνια η μισή μας πατρίδα στενάζει και ολοφύρεται υπό το πέλμα αλλόθρησκου και αλλόφυλου κατακτητή και η ηθική και το δίκαιο ποδοπατούνται τόσο βάναυσα και ασυγκίνητα», τόνισε εμφαντικά ότι επιβάλλεται όσο ποτέ άλλοτε, «στην Παναγία μας να προστρέξουμε και πάλιν όλος ο λαός και θερμά να την παρακαλέσουμε, με συντριβή και ταπείνωση, να σβήσει την φλόγα της φρικτής δοκιμασίας μας και να βρει επιτέλους η πατρίδα μας την δικαίωση της».

Χαρακτήρισε τα δεινά που διέρχεται ο τόπος μας ως αποτέλεσμα των αμαρτιών μας επειδή δεν ζούμε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού και υπογράμμισε ότι «έπαψε πλέον η ζωή μας να είναι Χριστοκεντρική και έγινε χρηματοκεντρική, έπαψε πλέον η ζωή μας να είναι Θεοκεντρική και έγινε ευδαιμονοκεντρική. Ζούμε σήμερα μέρες ηθικής παρακμής, σήψεως και διαφθοράς».
Μέσα, όμως, σε αυτή την ατμόσφαιρα της αμαρτίας, της ασυδοσίας, του ευδαιμονισμού και της φιληδονίας ο Θεός «θέλοντας να μας ξυπνήσει από τον ηθικό λήθαργό μας, μεταποίησε την ηθική και πνευματική κρίση, που για καιρό τώρα δέρνει την οικουμένη και σε οικονομική κρίση», πρόσθεσε.

«Γιατί το έκανε αυτό ο Θεός» διερωτήθηκε ο Κύκκου Νικηφόρος, για να απαντήσει λέγοντας ότι «το έκανε αυτό γιατί θέλει να μας σώσει. Ο Θεός γνωρίζει καλύτερα από εμάς την ανθρώπινη φύση και βλέποντας την πλήρη αδιαφορία μας και την αναλγησία μας για την ηθική και πνευματική κρίση που προηγήθηκε μας έφερε και την οικονομική κατρακύλα. Γνωρίζει πολύ καλά ο Θεός ότι μόνο με την οικονομική κατρακύλα μπορεί να μας σώσει, μπορεί να μας ξυπνήσει. Γιατί η οικονομική κρίση εγγίζει τις τσέπες μας και επειδή είμεθα όλοι φιλοχρήματοι και ευδαιμονιστές αυτό μας τσούζει και μας πονάει πολύ».

«Η οικονομική κρίση είναι ευλογία. Είναι ευλογία Θεού γιατί αποτελεί ένα ηχηρό χαστούκι, ένα ηχηρό ράπισμα, μια παιδαγωγική τιμωρία από το Θεό για να μας ξυπνήσει, για να μας φέρει σε επίγνωση αληθείας, για να μας ξαναφέρει πίσω στην ζεστή αγκαλιά του Σωτήρα μας Χριστού, που με λαχτάρα μας περιμένει», υποστήριξε για να αντιπαραβάλει τα λεγόμενά του με την παραβολή του Ασώτου Υιού και να σημειώσει ότι: «Αν δεν ερχόταν σε πλήρη πτώχευση, αν δεν υστερείτο και τα απολύτως απαραίτητα για να επιβιώσει, αν δεν έτρωγε ξυλοκέρατα και αποφάγια των χοίρων τότε δεν θα ερχόταν σε επίγνωση της αλήθειας και ουδέποτε θα επέστρεφε στην ζεστή πατρική αγκαλιά. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για μας».

«Είναι αδύνατο αν δε πτωχεύσουμε σε υλικά αγαθά να πλουτίσουμε σε ηθικά και πνευματικά αγαθά», υπογράμμισε ο Πανιερώτατος για να συμπληρώσει λέγοντας πως «αν μετανοήσουμε, να είστε βέβαιοι ότι ο Κύριος θα μας λυπηθεί και θα μας σώσει και την πατρίδα μας, και εμάς, και αμφότερους θα μας δοξάσει και στην παρούσα και στην μέλλουσα ζωή».

«Γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας σήμερα ας ξεκινήσουμε όλοι μια καινούργια ζωή. Μια ζωή μετάνοιας, εξομολόγησης, συνεχούς προσευχής και τακτικής προσέλευσης στην ψυχοτρόπο τράπεζα της Θείας Ευχαριστίας, στην Αγία Τράπεζα του Άρτου της Ζωής. Ας θυμηθούμε και προπαντός ας μιμηθούμε όλοι τους Νινευίτες της Παλαιάς Διαθήκης, οι οποίοι και εκείνοι ζούσαν μέσα στην αποστασία από τον Θεό και μέσα σε δεινή ηθική και πνευματική κρίση. Άκουσαν όμως την τελευταία στιγμή τους λόγους και τις προειδοποιήσεις του προφήτη Ιωνά και τόση μεγάλη έδειξαν μετάνοια».  

Κατακλείοντας το λόγο του, ο Κύκκου Νικηφόρος, τόνισε: «Αν τους μιμηθούμε και μετανοήσουμε, όπως πραγματικά εκείνοι μετανόησαν, τότε να είστε βέβαιοι ότι το μαρτύριο του διχασμού της πατρίδας μας θα τερματιστεί και οι Τούρκοι θα ξεκουμπιστούν απ’ εδώ. Αρκεί, σήμερα, γιορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας μας, να αντιγράψουμε όλοι μας τις αρετές της Παναγίας μας, την αγνότητα, την καθαρότητα, την τιμιότητα και την αγιότητα της. Την αγάπη, την υπακοή και την ταπείνωση της. Την ανοχή, τη συγνώμη, τη μακροθυμία, την επιείκεια της. Τότε να είστε βέβαιοι ότι η Παναγία με τις Μητρικές της ικεσίες προς τον Κύριον θα κατευνάσει τη δίκαιη οργή Του και ο Παντοδύναμος Θεός θα είναι και πάλι μαζί μας και τότε δεν έχουμε να φοβηθούμε από κανένα απολύτως εχθρό. Και τότε, θα μπορούμε να φωνάζουμε παρρησία προς του επιβούλους μας «γνώτε έθνη και ηττάσθε ότι μεθ’ ημών ο Θεός».

Λουκάς Α. Παναγιώτου

15 Αυγούστου 2012

Η Παναγία στη ζωή και στο τραγούδι μας

«Την Παναγιά παρακαλώ και λέω τση να ραίνει

με τη ντροσά του ουρανού όλη την οικουμένη.

Την Παναγιά παρακαλώ βάλσαμο να σταλάζει

στου πονεμένου την καρδιά που βαριαναστενάζει.

Την Παναγιά παρακαλώ και τση ζητώ τη χάρη

στου καθενούς τη σκοτεινιά να φέγγει σα φεγγάρι».

(Απειραθίτικα δίστιχα)

Ο Αύγουστος για τον ελληνισμό, είναι ο μήνας της Μάνας Παναγίας, της Δέσποινας, που αγκαλιάζει όλο τον κόσμο και γίνεται για το καθένα από μας μεσίτης και ισχυρός πρέσβης προς τον Υιό της και Θεό μας, για τη σωτηρία της ανθρωπότητας. Ο λαός μας, το μήνα Αύγουστο, τιμά και γιορτάζει την Κοίμηση της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας και τη γιορτή τούτη την ονομάζει Πάσχα του καλοκαιριού. Η Κοίμηση της Θεοτόκου, θεωρείται από τις κορυφαίες γιορτές της Χριστιανοσύνης και η προετοιμασία των πιστών αρχίζει με τη νηστεία από την 1η Αυγούστου και φθάνει μέχρι τον ευλογημένο Δεκαπενταύγουστο.

Στην καθ’ ημάς Ανατολή, η μνήμη ενός Αγίου, αποτελεί αφορμή «χαράς και πανηγύρεως» για όλη την εκκλησιαστική κοινότητα, πολλώ δε μάλλον η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι χαρά και πανηγύρι υπέρλαμπρο, για όλη την Ορθόδοξη οικουμένη.

Περισσότερο από κάθε άλλο ιερό πρόσωπο, ο λαός μας τιμά και σέβεται την Παναγία, την οποία επικαλείται σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής του. Η Πανάγια μορφή της, αιώνες τώρα, στολίζει κάθε σπιτικό εικονοστάσι και με το θεόπεμπτο βλέμμα της αγκαλιάζει στοργικά και φιλεύσπλαχνα κάθε άνθρωπο που καταφεύγει στη χάρη της. 

Πολυάριθμες είναι οι Εκκλησίες και τα παρεκκλήσια που αφιερώνονται στη χάρη της, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης και ειδικότερα στον ελληνικό χώρο. Εκεί μάλιστα που υπάρχουν θαυματουργικές εικόνες της, αποτελούν πανελλήνια θρησκευτικά προσκυνήματα, όπως η Παναγία της Τήνου, η Παναγία Σουμελά και στην Κύπρο μας του Κύκκου, του Μαχαιρά, της Τροοδίτισσας, της Χρυσορροϊάτισσας κλπ.

Σύμφωνα με το μεγάλο μαΐστορα του βυζαντινού χρωστήρα και του λόγου Φώτη Κόντογλου, η Παναγία είναι «το πνευματικό στόλισμα της Ορθοδοξίας μας». «Για μας τους Έλληνες», σημειώνει, «είναι η πονεμένη Μητέρα, η παρηγορήτρια κι’ η προστάτρια, που μας παραστέκεται σε κάθε περίσταση. Σε κάθε μέρος της Ελλάδας είναι χτισμένες αμέτρητες εκκλησιές και μοναστήρια, παλάτια αυτηνής της ταπεινής βασίλισσας, κι ένα σωρό ’ρημοκκλήσια, μέσα στα βουνά, στους κάμπους και στα νησιά, μοσκοβολημένα από την παρθενική και πνευματική ευωδία της».

Ο Φώτης Κόντογλου, αναφερόμενος στα εικονίσματα με τη μορφή της Θεοτόκου αναφέρει, ακόμη, ότι «στην όψη της Παναγίας έχει τυπωθεί αυτό το μυστικό κάλλος που τραβά σαν μαγνήτης τις ευσεβείς ψυχές και τις ησυχάζει και τις παρηγορά».

 Η πανίερη μορφή της είναι συνυφασμένη, παράλληλα, με την εθνική μας ύπαρξη. Μας παραστέκεται, δυο χιλιάδες χρόνια τώρα, στους αγώνες του Έθνους μας. Ως «στρατήγισσα» και «προστάτισσα του Γένους», που «περιφέρεται παντού με ρομφαία και κρατάει μακρυά της Ρωμιοσύνης τον οχτρό, τον άπιστο του θρόνου», παρουσιάζει ο ποιητής μας Κωστής Παλαμάς την Κυρία Θεοτόκο. Ως Υπέρμαχος Στρατηγός υπερασπίζεται την βασιλεύουσα Πόλη από τα στίφη των Αβάρων και στη συνέχεια, μας δίνει δακρυσμένη, κουράγιο, στην πικρότατη ώρα της Άλωσης, όπου μας στυλώνει η ουράνια υπόσχεση της: «Πάλι με χρόνια με καιρούς...». Η Οδηγήτρια, μας σκέπει και μας κραταιώνει, φαντάρους και λαό, στα βορειοηπειρωτικά βουνά, το ’40. Στα χρόνια του απελευθερωτικού μας αγώνα του 1955 – 59 συντρέχει και ενδυναμώνει τον τίμιο αγώνα των παιδιών της ΕΟΚΑ και σήμερα, στα χρόνια της υπομονής, τη νιώθουμε πάντα δίπλα μας, βοηθό και σκέπη μας, μεσίτρια και στήριγμά μας.

Η παρουσία της Παναγίας στη ζωή και την ιστορία μας δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει και τη Λαογραφία γενικά, τη δημοτική ποίηση και το τραγούδι μας, το οποίο δεν είναι τίποτε άλλο παρά ο καθρέφτης της ψυχής του λαού μας, μέτρο της πνευματικότητάς του και πιστοποιητικό της ανθρωπιάς, της πίστης, της ομοιογένειας και της ζωντάνιας της φυλής μας. Παραδομένο από στόμα σε στόμα στους αιώνες, αποτελεί, όντως, την ιερή παρακαταθήκη και τον άρρηκτο σύνδεσμο του Ρωμαίικου.

Μέσα στα ακριτικά, τα ηρωικά, τα ιστορικά, τις παραλογές, τα ερωτικά, του γάμου, του γλεντιού, τα νανουρίσματα και τα παιδικά ταχταρίσματα, της ξενιτιάς, τα μοιρολόγια, τα θρησκευτικά και λατρευτικά τραγούδια του λαού μας, πλουσιότατη είναι η ομάδα εκείνων που αναφέρονται στο πρόσωπο της Παναγίας. Είναι άλλωστε δεδομένο ότι το παραδοσιακό μας τραγούδι είναι διαποτισμένο σε βάθος, με το περιεχόμενο της χριστιανικής διδασκαλίας. Έτσι, δεν θα μπορούσε ο άγνωστος λαϊκός δημιουργός, ο νηστευμένος ποιητής, να μη συμπεριλάβει το πρόσωπο της Παναγίας στο στίχο του, στης έμπνευσής του τους καρπούς.

 Τραγούδια απ' όλο τον ελληνισμό αναφέρονται και μιλούν για τη ζωή της, τη γέννηση του Χριστού, το θρήνο της στη Σταύρωση του Υιού της, την Κοίμησή της. Αναφέρονται, ακόμη, στη συμπαράστασή της σε διάφορες δύσκολες ώρες του έθνους, σε στιγμές από όλο τον κύκλο της ζωής, στη γέννηση, στο γάμο, στο θάνατο. Προσευχές, επικλήσεις, δίστιχα βγαλμένα μέσα από τον καθημερινό βίο. Από τα παιδικά νανουρίσματα, στα τραγούδια του γάμου και της αγάπης, παντού θα συναντήσουμε το πρόσωπο και τη μέριμνά της, όπως για παράδειγμα στο δημοτικό που τραγουδιέται στην  Πάρο:

«Χριστέ μου, δώσ' μου υπομονή και Παναγιά ελπίδα

να ζήσω να την ξαναδώ την εύμορφή μου ελπίδα».

Σε εκείνη, την πηγή ελέους, τη χαρά των θλιβομένων, την ελπίδα των χριστιανών, στρέφεται και ο ερωτευμένος, για να ζητήσει την καθοδήγηση και τη βοήθειά της σε μια από τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις της ζωής του, την αγάπη και το γάμο. Τραγούδι, επίκληση προς το όνομα της, για να βρεθεί στη μεγαλύτερη ώρα των ανθρώπων, την ώρα την καλή, την ώρα την αγαθή, την ώρα την ευλογημένη, το γάμο. Ο λαϊκός ερμηνευτής του γαμήλιου κυπριακού άσματος, ζητά και τη βοήθεια της Παναγιάς, λέγοντας:

«Έλα Θεέ τζιαι Παναγιά με τον Μονο(γ)ενή σου

τζιαί ευλόα μας τούντην δουλειά, πουναί που τη βουλή σου».

Σε κάποια άλλα, επίσης, παραδοσιακά τραγούδια, ο λαός μας,  επικαλείται τη Θεοτόκο, για να της ζητήσει βοήθεια ή να τη δοξολογήσει, όπως για παράδειγμα το χαρακτηριστικό για τη Φανερωμένη της Λευκάδας:

«Κυρά-Φανερωμένη μου, του Λευκαδίτη σκέπη

χαρά στον που σε προσκυνά, χαρά στον που σε βλέπει

σεμνή Παρθένο να κρατάς στ' απέριττο θρονί σου

το γιόκα σου τον ακριβό και το μονογενή σου».

Στο παραδοσιακό τραγούδι της πατρίδας μας, ιδιαίτερη τιμή και ευλάβεια αποδίδεται στην Κυρία Θεοτόκο, την Ελεούσα του Κύκκου, «την Παναΐαν της κορφής με το θρονί στην μέση»:

«Ουλές Τζυράες τες λαλούν τζι’ ούλες Τζυράες είναι

μα σαν του Τζύκκου την Τζυράν άλλην καμμιάν εν έσιη,

πρώτα δκιαβαίνει η χάρη της τζιαι ταπισών υβρέσιη».

Στο τραγούδι της Παναγίας του Κύκκου, ο άγνωστος λαϊκός ποιητής, αποδίδει στην ομβροτόκο Κυρία Θεοτόκο την υψίστη τιμή να προσηκώνεται σ’ αυτήν ο Υιός της, να την τοποθετεί στον δικό Του θρόνο και να αποδέχεται τα αιτήματα της «Τζυράς του κόσμου».

Το πανίερο πρόσωπο της Θεοτόκου συγκεντρώνει το πνευματικό κάλλος, αυτό το μυστικό κάλλος που μαγνητίζει τις ανθρώπινες ψυχές, τις καθησυχάζει και τις παρηγορά. Στο πρόσωπό της αναγνωρίζει ο κάθε άνθρωπος τη Μεγάλη Μητέρα και στην αγκαλιά της βρίσκει γαλήνη και προστασία. Εξάλλου, αυτή η αγκαλιά χωρά τα πάντα και τους πάντες και δεν είναι άλλωστε τυχαίος ο χαρακτηρισμός της ως «η Πλατυτέρα των Ουρανών».

Την Δέσποινα τ’ Ουρανού, ταπεινοί και εμείς προσκυνητές, τις μέρες τούτες της γιορτής της, στα δύσκολα και δίσεκτα μας χρόνια που διερχόμαστε στη γη, τούτη, του μαρτυρίου, παρακαλούμε μαζί με τον πρόσφυγα ποιητάρη «δύναμιν να μου δώσει να ξαναδώ τον τόπο μου πάλαι να μ’ αξιώσει».

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Θερινή κατασκήνωση κατηχητικής κίνησης «Απόστολος Μάρκος»

Μια από τις ομορφότερες εμπειρίες στη ζωή του ανθρώπου είναι σίγουρα ο δοκιμασμένος θεσμός της κατασκήνωσης, με την ευκαιρία που παρέχεται στα παιδιά και στους εφήβους της σύγχρονης κοινωνίας, προκειμένου να ζήσουν μια ομαδική, κοινοτική ζωή, με απώτερο σκοπό να ανακαλύψουν την κοινωνία με τους άλλους και να βιώσουν όλοι μαζί την παρουσία του Θεού.

Η κατασκήνωση διδάσκει στα σημερινά μας παιδιά να συνεργάζονται, να συμβιώνουν και να επικοινωνούν μεταξύ τους μακρυά από την φθοροποιό τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τα οποία συμβάλλουν στην απομόνωση, αναπτύσσοντας τις ικανότητες και τα χαρίσματά τους.

Μαθαίνουν να ζουν ως πολίτες του ουρανού και παράλληλα ν’ αγαπούν και να χαίρονται τη ζωή, την φύση και το περιβάλλον, ασκούμενοι παράλληλα στο πώς ν’ αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες «του παρόντος βίου».

Πέντε μόλις μέρες απέμειναν για την έναρξη και της φετινής μας κατασκήνωσης στα Πλατάνια.

Ετοιμαστείτε λοιπόν για ακόμα μία νέα ωφέλιμη εμπειρία, με ένα ευέλικτο και ισορροπημένο πρόγραμμα πνευματικού, ψυχαγωγικού και εκπαιδευτικού περιεχομένου σε ένα ευχάριστο και υγιεινό περιβάλλον.

Η αναχώρηση θα γίνει από τον Ναό μας το ερχόμενο Σάββατο 18 Αυγούστου στις 8.00 – 8.30 π.μ.

Ετοιμάστε τις βαλίτσες σας και φύγαμε.

«Δρασκελώντας από τη μιαν άκρη ως την άλλη, γελώντας μπρος στις τόσες πανοπλίες τους»

«Των οικιών υμών εμπιπραμένων υμείς άδετε» (τα σπίτια σας καίγονται και εσείς τραγουδάτε), μπορεί να λέει αλληγορικά ο Αίσωπος, αλλά επιτρέψτε μου να σιγοτραγουδήσω σήμερα παρέα με τον Γεράσιμο Ανδρεάτο τους στίχους του Μανώλη Αναγνωστάκη, να τους ερμηνεύσω στη συνέχεια με το δικό μου τρόπο και να τους αφιερώσω στη μνήμη του ηρωομάρτυρα Σολωμού Σολωμού.

Στην καθημερινή πρόσκληση – πρόκληση του παιγνιδιού της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, «στουν τον τόπον πο'ν καμένος, τζι' εν θωρεί ποτέ δροσιάν», κατά πως λέει ο ποιητής, όλοι εμείς οι ιθαγενείς της Μακαρίας νήσου χαρίσαμε τη «βασίλισσά» μας, την εθνική μας υπερηφάνεια και αξιοπρέπεια για να εναποθέσουμε την καρδιά μας και να δοθούμε ολοκληρωτικά στην αγκάλη της φλύαρης οικονομικής ευμάρειας και της ωχαδελφοσύνης.

Η σημερινή μας εικόνα οικτρή. Τραβάμε απλά μπρος με δανεικά και μνημόνια «σκυφτοί δίχως καν όνειρα», μιμνησκόμενοι, αμέθυστοι, «ημερών αρχαίων».

Μένουμε πια δίχως «αγαπημένη» και δίχως αντιστάσεις, έτσι κι αλλιώς από καιρό χαρίσαμε τους πύργους μας, δεν στοχεύουμε πλέον σ’ αξίες και ιδανικά, τούτα κι αν έχουν πεθάνει από καιρό.

Τ’ άλογα μας, οι κινητήριες μας δυνάμεις, έχουν δοθεί στον αφιονισμό της ομάδας, του κόμματος, της οργάνωσης, των ρασοφόρων γκουρού. Γεμίσαμε με φτιαγμένα τσολιαδάκια και χαμένα προσκοπάκια των εύηχων συνθημάτων, προσκαρτερούντες «να φυσήσει ένας αέρας» ή τον Πενταδάκτυλο να ανασηκώσει τις πλάτες του και να τους αποσείσει, χωρίς προσωπικά να κουνάμε το δακτυλάκι μας.

Παράλληλα, ξεριζωμένοι εμείς «περί άλλων τυρβάζουμεν»,  περνώντας τη Γραμμή «για μια πόρνη φτηνή ή για καζίνο και πούρα» βολτάροντας και απολαμβάνοντας τον «καλό μεζέ» στο λιμανάκι της Κερύνειας, προσπαθώντας να καταλάβουμε ή να πιστέψουμε «πώς μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα».

Μπροστά σ’ όλη αυτή την άγονη πραγματικότητα, η μνήμη «μιας μοναδικής και μοναχικής τρέλας». Σολωμός Σολωμού ο «τρελός», της χορείας των «ηρώων – τρελών», που θα πρέπει να κρατήσουμε.

Να θυμόμαστε εκείνο το «δρασκελώντας από τη μιαν άκρη ως την άλλη, γελώντας μπρος στις τόσες πανοπλίες τους και μπαίνοντας μέσα στις γραμμές τους ξαφνικά», το οποίο αναστάτωσε «τις στέρεες παρατάξεις» της καθημερινότητάς μας.

Η έκδηλη «έκπληξη» της εικόνας του στον ιστό της τουρκικής σημαίας ευελπιστούμε ότι θα ενεργοποιήσει τα εναπομείναντα αντανακλαστικά μας και θα πυροδοτήσει την κουρασμένη, απογοητευμένη και απελπισμένη κοινωνία μας, για να ξεφύγει και να λυτρωθεί από τις αγκάλες του Μορφέα.

Ας μάθουμε επιτέλους πού «πατούμε και πού πηγαίνουμε».

Αιωνία του η μνήμη.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

12 Αυγούστου 2012

«Ευχαριστώ τον Θεό που μου έδωσε την νίκη σήμερα»

Συγκλόνισε το Ολυμπιακό στάδιο του Λονδίνου η χρυσή Ολυμπιονίκης στην κούρσα των 5.000 μέτρων Μεσέρετ Ντεφάρ  με την εκπληκτική της κούρσα στα τελευταία μέτρα, αλλά και με την επίσης συγκλονιστική ενέργεια της, μετά τον τερματισμό και την νίκη της να εμφανίζει, βγάζοντας από τον κόρφο της, μια εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας και να την ασπάζεται με λυγμούς. 

 Μετά το καμπανάκι, άφησε πίσω τη συμπατριώτισσά της Τιρουνές Ντιμπάμπα, κι έφυγε προς τον τερματισμό. Ήταν η πρώτη με χρόνο 15:04:25. Και μετά έκλαψε. Έβγαλε την εικόνα της Παναγίας και την έδειχνε σε ολόκληρο το γήπεδο που την χειροκροτούσε. Για να δείξει από που άντλησε τη δύναμή της. Είχε επιστρέψει εκεί που ανήκε. Στην κορυφή.

«Ευχαριστώ τον Θεό που μου έδωσε την νίκη σήμερα. Είμαι πολύ χαρούμενη, είναι μια μεγάλη μέρα για μένα», δηλώνει.

Τα δικά μας σχόλια είναι απλά περιττά.

Σας μεταφέρουμε απλά ένα πολύ όμορφο σχόλιο από την ιστοσελίδα ethiopianreview.

«Virgin Mary ‘crosses the finish line’ with Olympic gold runner».

Λουκάς Α. Παναγιώτου