Ο Άγιος Πολύδωρος επιστρέφει στα πατρογονικά του

Ένα κόσμημα, ένα πραγματικό στολίδι της νεότερης κυπριακής ιστορίας, ένα ηρωικό αγωνιστή της πίστεως και ένα νεομάρτυρα της Εκκλησίας μας, υποδέχεται, αύριο το απόγευμα, η ιδιαίτερη πατρίδα του.

Ο άγιος Πολύδωρος, γέννημα και θρέμμα της ενορίας του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Τρυπιώτου, στην παλιά πόλη της Λευκωσίας, επιστρέφει μετά από 220 σχεδόν χρόνια στα πατρογονικά του και ειδικότερα στο νέο του σπίτι, το νέο ναό, τον πρώτο στο νησί, που η αγάπη και η φροντίδα της εκκλησιαστικής επιτροπής των ιερών ναών της ενορίας Καϊμακλίου ανήγειρε και αφιέρωσε στη μνήμη του.

Στα πλαίσια, λοιπόν, των εγκαινίων του νεόδμητου και περικαλούς ναού του Αγίου Πολυδώρου Καϊμακλίου, ο κλήρος και ο λαός της πρωτεύουσας θα έχει την ύψιστη τιμή και ευλογία να υποδεχθεί την ιερή και χαριτόβρυτο κάρα του αγίου, η οποία φυλάσσεται στον ιερό ναό της Αγίας Αικατερίνης Πλάκας στην Αθήνα.

Ο νεομάρτυρας Πολύδωρος γεννήθηκε κατά τα δύσκολα χρόνια της τουρκοκρατίας (1740) στη Λευκωσία. Οι γονείς του Χατζηλουκάς και Λουρδανού ήταν θεοσεβούμενοι και ευσεβείς και του έδωσαν χριστιανική μόρφωση.

Ο Πολύδωρος μεγαλώνοντας έγινε έμπορος και λόγω της δουλειάς του έκανε πολλά ταξίδια. Σ’ ένα απ’ αυτά, στην Αίγυπτο, γνωρίστηκε με έναν πλούσιο εξωμότη (αρνησίχριστο) από τη Ζάκυνθο και δούλεψε κοντά του.

Ένα βράδυ, ενώ διασκέδαζε με φίλους του, ο Πολύδωρος μέθυσε και παρακινούμενος από Τούρκους και Αιγύπτιους αλλαξοπίστησε και έγινε μωαμεθανός.

Σύντομα, όμως, άρχισε να νιώθει τύψεις και ξεκίνησε από την Αίγυπτο για να πάει στη Βηρυτό να συναντήσει το Δεσπότη. Ο Δεσπότης του σύστησε να πάει σε κάποιο μοναστήρι για λίγο καιρό, ώστε να απομακρυνθεί από τις παλιές του συναναστροφές. Μετά από πολλές περιπλανήσεις κατέληξε στη Χίο όπου εξομολογήθηκε, ξαναχρίστηκε με Άγιο Μύρο και κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια.

Ακολούθως, πήγε στην Έφεσο της Μικράς Ασίας, όπου αποκάλυψε ότι είναι Χριστιανός. Μετά από πολλά βασανιστήρια οι Τούρκοι τον εκτέλεσαν δι’ απαγχονισμού στις 3 Σεπτεμβρίου 1794. Το λείψανο του νεομάρτυρα ενταφιάστηκε κοντά στους τάφους των Αρμενίων.

Κατά τη Μικρασιατική καταστροφή (1922) έφευγε κυνηγημένος ένας ιερομόναχος, ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Μητροπόλεως Εφέσου, Κύριλλος Ψύλλος. Με κίνδυνο της ζωής του πήρε την αγία κάρα του Αγίου Πολυδώρου για να τη σώσει. Η μανία των Τούρκων ενάντια στους κληρικούς ήταν απίστευτη και στρεφόταν ακόμη κι ενάντια στους ναούς και τα ιερά κειμήλια. Όταν ανακάλυπταν κληρικούς ή άλλα πρόσωπα να κρατάνε εικόνες, λείψανα κ.ά. τους έσφαζαν. Ο Πρωτοσύγκελος ντύθηκε σαν γερόντισσα, πήρε μαζί του την κάρα και προχώρησε. Σαν έφτασε στο τούρκικο φυλάκιο για την έρευνα, ο κληρικός έσφιξε στην αγκαλιά του τον θησαυρό του και ψιθύρισε μέσα του: «Άγιε Πολύδωρε, σώσε με». Και τον έσωσε.

- Γκιτ πε χανούμ (Γκρεμίσου χανούμισσα), φώναξε ο Τούρκος και τον έσπρωξε μπροστά. Σε λίγο ο ιερομόναχος βρισκόταν στη βάρκα σωτηρίας. Όταν έφτασε στην Αθήνα, κατέθεσε την κάρα στον Ιερό Ναό της Αγίας Αικατερίνης στην Πλάκα. Εκεί βρίσκεται και σήμερα. Δεκάδες πιστών περνάνε κάθε μέρα για να την προσκυνήσουν και χιλιάδες κάθε χρόνο στις 3 του Σεπτέμβρη, που είναι η μέρα της γιορτής του Αγίου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της εκκλησιαστικής επιτροπής των ιερών ναών της ενορίας Καϊμακλίου, η τελετή υποδοχής θα πραγματοποιηθεί από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομο, επί της οδού Κρόνου και θα ακολουθήσει πορεία προς τον Ιερόν Ναόν του Αγίου Πολυδώρου, ενώ στη συνέχεια θα τελεστεί Μέγας πανηγυρικός Εσπερινός επί τη μνήμη της αποτομής της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου, χοροστατούντος της Α. Μ. Του Αρχιεπισκόπου Κύπρου.

Λουκάς Α. Παναγιώτου