Ανάσταση και Εσπερινός της Αγάπης στο Μετόχι

Με τη δέουσα λαμπρότητα εορτάσθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Προκοπίου, στο εν Λευκωσία Μετόχιο της Ιεράς και Σεβασμίας Μονής της Ελεούσας του Κύκκου, η «εορτή των εορτών και η πανήγυρις των πανηγύρεων», η Λαμπροφόρος Ανάσταση του Κυρίου.

Τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου, προς την Κυριακή, ο Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας κ. Νικηφόρος, προέστη της τελετής της Αναστάσεως, η οποία, λόγω των περιοριστικών μέτρων, πραγματοποιήθηκε εντός του Ιερού Ναού και χωρίς την παρουσία πιστών, περιστοιχιζόμενος από πατέρες της Μονής και κληρικούς της Μητροπόλεως Κύκκου.

Ο Πανιερώτατος ανέγνωσε το Ευαγγέλιο «Διαγενομένου του Σαββάτου…» και έψαλλε πανηγυρικά το «Χριστός Ανέστη», την ενθουσιαστική τούτη ιαχή της Ορθοδοξίας, διακηρύσσοντας, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, τον παιάνα της χαράς και της ελπίδας, ότι «εσκύλευται Άδης» και ότι η ζωή κατήγαγε θριαμβευτική νίκη επί του θανάτου.

Ακολούθησε ο Όρθρος με τον λαμπριάτικο Κανόνα, ποίημα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, τον οποίο απέδωσαν μοναδικά και συγκινητικά μέλη του βυζαντινού χορού της Μονής Κύκκου, υπό τη διεύθυνση του χοράρχη τους κ. Άριστου Θουκυδίδη και η Πασχαλινή θεία Λειτουργία.

Στις 10 το πρωί της Κυριακής του Πάσχα πραγματοποιήθηκε, μέσα στην ευφρόσυνη ατμόσφαιρα της Αναστάσιμης χαράς, η ακολουθία του Εσπερινού της Αγάπης, κατά τη διάρκεια του οποίου αναγνώστηκε, κατά τα καθιερωμένα, το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον της ημέρας, σε διάφορες ξένες γλώσσες.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Η Αποκαθήλωση και ο Επιτάφιος στο Μετόχι του Κύκκου

Σε κλίμα πένθιμο και βαρύ, λόγω και των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας του κορωνοϊού, με την απαγόρευση της συμμετοχής και την προσέλευση μας στις λατρευτικές συνάξεις των Αγίων τούτων ημερών της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά και με βαθιά συγκίνηση τελέστηκε το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής, η ακολουθία του Εσπερινού της Αποκαθηλώσεως στον Ιερό Ναό Αγίου Προκοπίου, Μετόχι της Μονής Κύκκου, στη Λευκωσία.

Της κατανυκτικότατης αυτής ιεράς Ακολουθίας χοροστάτησε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας κ. Νικηφόρος, πλαισιούμενος από πατέρες της Μονής και κληρικούς της Ιεράς Μητροπόλεως.

Μέσα από τους ύμνους, που αποδόθηκαν από μέλη του βυζαντινού χορού της Μονής και το Ευαγγελικό ανάγνωσμα δόθηκε η δυνατότητα, σε όσους μετείχαν νοερά, μέσα από τους ραδιοτηλεοπτικούς τους δέκτες, στη σημερινή Ακολουθία, να γίνουν και πάλιν κοινωνοί του πάθους, του μυστηρίου της λυτρώσεως και της εξαγοράς μας από την αμαρτία δια της Σταυρικής θυσίας του Κυρίου μας.

Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του Ιερού Ευαγγελίου, πραγματοποιήθηκε η αναπαράσταση της αποκαθήλωσης του Εσταυρωμένου Χριστού, όπου δύο εκ των κληρικών, ως άλλοι Ιωσήφ από Αριμαθαίας και Νικόδημος, κατέβασαν από τον Σταυρό το Σώμα του Χριστού και αφού το τύλιξαν με ένα λευκό σεντόνι το μετέφεραν εντός του ιερού βήματος.

Στη συνέχεια, ακολούθησε η λιτάνευση του «Σώματος» του Κυρίου γύρω από τον Ιερό Ναό και η εναπόθεσή του στο περίτεχνα ανθοστόλιστο Κουβούκλιο του Επιταφίου.

Το εσπέρας, κατά την Ακολουθία του Επιταφίου (Όρθρος του Μεγάλου Σαββάτου), εψάλησαν, από Πατέρες και κληρικούς της Μητροπόλεως, μπροστά από το ανθοστόλιστο με πανέμορφες αποχρώσεις λουλουδιών ιερό Κουβούκλιο, τα υπέροχα και μοναδικά Εγκώμια.

Πριν το τέλος της Ακολουθίας, ακολούθησε η περιφορά του Επιταφίου, εντός και εκτός του Ναού και στη συνέχεια ο Επιτάφιος μεταφέρθηκε στο Ιερό Βήμα, όπου τοποθετήθηκε επάνω στην Αγία Τράπεζα.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Η Ακολουθία των Παθών στο Μετόχι του Κύκκου

Με τη μοναξιά να πληγώνει τις φορτισμένες με δέος καρδιές του πιστού λαού μας, κάτω από τους απρόσμενους περιορισμούς, τους πρωτόγνωρους εγκλεισμούς και την απομόνωση στα «καταφύγια» και τα «ταμιεία» μας, ένεκα της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού, διερχόμαστε τις ημέρες τούτες της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος.

Στον «κεκλεισμένων των θυρών» Ιερό Ναό του Αγίου Προκοπίου, Μετόχιο της Ιεράς Μονής Κύκκου στη Λευκωσία, τελέστηκε, το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης, σε κλίμα ιερής συγκίνησης και βαθιάς κατάνυξης, η Ακολουθία των Αγίων Παθών του Κυρίου, χοροστατούντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Κύκκου και Τηλλυρίας κ. Νικηφόρου.

Κατά τη διάρκεια της Ακολουθίας, η οποία, ειρήσθω  εν παρόδω, μετεδιδόταν  ραδιοτηλεοπτικά σε όλη την Κύπρο και σ’ ολόκληρη την οικουμένη, μέσω του δορυφορικού προγράμματος του ΡΙΚ. Ρίγη συγκίνησης συνείχαν τους όπου γης πιστούς κατά την ανάγνωση των Δώδεκα Ευαγγελίων, όπου, ως γνωστό, περιγράφονται τα δραματικά γεγονότα και η πορεία του Κυρίου προς τον Γολγοθά, μέχρι και την ταφή Του.

Παράλληλα, ανάμεσα στα ιερά Ευαγγέλια και τις μεγαλόπρεπες υμνωδίες και τα τροπάρια της ημέρας, τις οποίες απέδωσαν θαυμασιώτατα μερικά από τα μέλη του πολυμελούς Βυζαντινού Χορού της Μονής Κύκκου, υπό τη διεύθυνση του χοράρχη τους κ. Άριστου Θουκυδίδη και του κ. Ανδρέα Παπανδρέου, πραγματοποιήθηκε η αναπαράσταση του σταυρικού μαρτυρίου με τη λιτάνευση του Εσταυρωμένου και με το συγκλονιστικό αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» να δονούσε τους θόλους του Ναού, αλλά και τις καρδιές όλων μας.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Η αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας στο Μετόχι του Κύκκου

Μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα τελέστηκε, το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων, 12 Απριλίου 2020, η Ακολουθία του Νυμφίου, στον ιερό ναό του Αγίου Προκοπίου, Μετόχι της Ιεράς Μονής Κύκκου.

Με την Ακολουθία αυτή σηματοδοτείται η έναρξη της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος κατά  την οποία συνέβησαν τα μεγάλα εκείνα, απόρρητα και σωτήρια γεγονότα, όπως σημειώνει ο ιερός Χρυσόστομος, των Αγίων Παθών, της Σταυρώσεως και της εκ νεκρών Αναστάσεως του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.

Οι πενθοφορούντες πατέρες της Μονής και οι κληρικοί της Μητροπόλεως Κύκκου εξήλθαν εκ του ιερού Βήματος κρατώντας και περιφέροντας, εντός του ναού, την εικόνα με τον «εν άκρα ταπεινώσει» Νυμφίο Χριστό, ενώ οι κοσμούντες τα ιερά αναλόγια, μέλη του Βυζαντινού Χορού της Μονής, έψαλλαν το «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται, εν τω μέσω της νυκτός…», υποδεχόμενοι τον Σωτήρα Χριστό.

Τις κατανυκτικές αυτές Ακολουθίες και την ευωδία του θυμιάματος στερείται, όμως, εφέτος, λόγω της λοιμώδους πανδημίας του κορωνοϊού, ο πιστός λαός μας, ο οποίος τις άγιες τούτες ημέρες κατέκλυζε τους ναούς με τα βιβλιαράκια της Μεγάλης εβδομάδας στο χέρι για να σιγοψάλλει, μαζί με τους ιεροψάλτες τους, προτρεπτικούς σε αγώνες για απόκτηση αρετών, ύμνους των ημερών.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

«Το βλέμμα της ψυχής μας είναι στραμμένο προς εσάς»

Με άδεια καθίσματα και χωρίς τα πλήθη των πιστών εορτάστηκε, στον Ιερό Ναό του Αγίου Προκοπίου, Μετόχι της Ιεράς Βασιλικής και Σταυροπηγιακής Μονής του Κύκκου στη Λευκωσία, η Κυριακή των Βαΐων ή η Κυριακή της Ελιάς, όπως ονομάζεται στην Κύπρο.

Η εφετινή ανάμνηση τής, «προ εξ ημερών του Πάσχα», λαμπράς και ενδόξου πανηγύρεως της εις Ιερουσαλήμ εισόδου του Κυρίου ημών, στερήθηκε, λόγω των μέτρων για τη λοιμώδη νόσο του κορωνοϊού, αφ’ ενός μεν την παρουσία του πιστού λαού μας, αλλά και αφ’ ετέρου τα γραφικά παραδοσιακά έθιμα της Κυπριακής Λαογραφίας, που συνδέονται με τη λατρευτική σύναξη της μεγάλης αυτής Εορτής.

Το παρήγορο, βέβαια, είναι το γεγονός ότι ο λαός μας είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει σε απευθείας μετάδοση, από τους τηλεοπτικούς του δέκτες, τον Όρθρο, τη θεία Λειτουργία, αλλά και τον Παρακλητικό Κανόνα, καθώς και τις ειδικές Ευχές για την πανδημία του κορωνοϊού.

Κατά τη διάρκεια του Κοινωνικού, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κύκκου και Τηλλυρίας κ. Νικηφόρος κήρυξε τον θείο λόγο, όπου αναφέρθηκε στη θριαμβική είσοδο του Ιησού στα Ιεροσόλυμα, στο πώς εξέλαβε ο όχλος των Εβραίων το γεγονός αυτό, πώς υποδεχόμαστε εμείς σήμερα τον Κύριο, αλλά και για το ποιά θα πρέπει να είναι η κατάλληλη προετοιμασία γι’ αυτή την υποδοχή.

«Η μοναδική προετοιμασία που θέλει ο Χριστός μας είναι η καθαρή καρδία», σημείωσε, για να προσθέσει στη συνέχεια ότι θα πρέπει «να κάνουμε εφέτος, προς τον Ερχόμενο προς το εκούσιο πάθος, μια υποδοχή καλύτερη, αξιότερη, πιο πνευματική».

Αναφέρθηκε ακολούθως και στο άνοιγμα, από σήμερα, της ωραίας πύλης της Μεγάλης Εβδομάδας, στη μυσταγωγία των Παθών, στις πρωτόγνωρες καταστάσεις που ζούμε φέτος «εξ αιτίας της φοβερής λοιμώδους νόσου του κορωνοϊού, που εξακολουθεί να παραμένει αδάμαστος και να σπέρνει παντού τον πανικό, εξ αιτίας του φόβου του θανάτου», αλλά και στην επιβαλλόμενη αποχή «από τις ιερές ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας και τη θεία Λειτουργία της λαμπροφόρου Αναστάσεως του Κυρίου και από αυτή τη Θεία Κοινωνία, το φάρμακο αυτό της αθανασίας».

«Τούτες τις νύκτες της Μεγάλης Εβδομάδας και της περίλαμπρης εορτής της Αναστάσεως, έχουμε το βλέμμα της ψυχής στραμμένο προς εσάς», υπογράμμισε ο Πανιερώτατος. «Ακούμε τον σιγηλό ρυθμό των αλαλήτων στεναγμών σας, που συμπορεύονται με τους αγωνιώδεις παλμούς της θεοφιλούς καρδιάς σας και συμμετέχουμε μαζί σας και πατρικά σας συμβουλεύομε να καλλιεργήσετε, μαζί με την  ελπίδα, και την υπομονή σας. Να υπακούετε και να εφαρμόζετε τα κυβερνητικά διατάγματα και να παραμένετε στα σπίτια σας, μέχρι που η απειλή του κορωνοϊού εξαλειφθεί τελείως».

«Γνωρίζουμε ότι είναι πολύ σκληρή η απόφαση να κλείσουν τους ναούς και να στερήσουν από τους πιστούς τη θεία Κοινωνία. Μόνο οι εχθροί του Χριστού και της Εκκλησίας του, οι αντίχριστοι και εκκλησιομάχοι χαίρονται και αγάλλονται για την τραγική αυτή ανεπιθύμητη κατάσταση. Οι ευσεβείς χριστιανοί θλίβονται και πονούν και αιμάσσει η καρδία τους».

«Η αποδοχή για το κλείσιμο των εκκλησιών μας», τόνισε, «δεν έγινε γιατί διστάζει η Εκκλησία να αναμετρηθεί με τον κόσμο και τις δυνάμεις του. Η αποδοχή για το κλείσιμο των εκκλησιών, δεν είναι γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία κάνει αβαρίες με υποχωρήσεις στη σκοπιμότητα, γιατί γνωρίζει πολύ καλά ότι η σκοπιμότητα ήταν η εγκόσμια αιτία της σταύρωσης του Χριστού. Η σκοπιμότητα είναι ουσιαστική αφαίμαξη της Εκκλησίας από την παρουσία του Αγίου Πνεύματος. Και χωρίς την παρουσία αυτή, που "όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας", Εκκλησία δεν υπάρχει».

Ο Κύκκου Νικηφόρος κάλεσε πατρικά τους πιστούς να μην αφήσουν το αίσθημα της μελαγχολίας και της απαισιοδοξίας να κυριαρχήσουν στην ψυχή τους. Να αντιμετωπίσουν τον εγκλεισμό στα σπίτια και στα διαμερίσματά τους, «τις σύγχρονες αυτές κατακόμβες», όπως τις χαρακτήρισε, ως μια «καλή παιδαγωγία» και ως μια πρόσκληση – πρόκληση για θερμότερη προσευχή, ούτως, ώστε «ο εφιάλτης του τρομερού και αόρατου σύγχρονου διώκτη των χριστιανών, του επάρατου και θανατηφόρου κορωνοϊού» να γίνει «το πυρ της καθάρσεως. Να φέρει  πρέπει συναίσθηση, να απαλύνει τις καρδιές, να κινήσει σε μετάνοια, να μας επαναφέρει στον Θεό».

«Μόνο έτσι, μόνο με τον τρόπο αυτό, όσοι κάμπτονται από τις δυσκολίες της ζωής, θα λαμβάνουν βοήθεια και ενίσχυση από τον εσταυρωμένο και αναστημένο Χριστό στους αγώνες και τις αγωνίες της ζωής. Μόνο έτσι, όσοι σταυρούς θλίψεων και δοκιμασιών στη ζωή τους φέρουν, θα πληροφορηθούν ότι τον σταυρό η ανάσταση διαδέχεται και τους ιερούς αγώνες οι νίκες και οι θρίαμβοι επιστέφουσι», πρόσθεσε.

Καταληκτικά, ο Πανιερώτατος αναφέρθηκε και στο εθνικό μας θέμα, υπογραμμίζοντας ότι  «μόνο με τον τρόπο αυτό και του λαού μας ο ιερός αγώνας εν ονόματι της δικαιοσύνης και της ελευθερίας, που διασαλπίζει το θείο Ευαγγέλιο, θα στεφθεί με επιτυχία και αν η μεγάλη εβδομάδα των εθνικών μας παθών επί πολύ παρατείνεται ακόμα, τελικά ο Αναστάς εκ νεκρών Κύριος θα δώσει την έκβαση, θα κυλήσει την πλάκα του τάφου και θα έλθει και στον τόπο μας η ανάσταση της δικαιοσύνης και της ελευθερίας».

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Ο Άγιος Λάζαρος, ο ναός του στην Λάρνακα και οι περί αυτόν παραδόσεις

«Ουδεμία των αρετών υψηλοτέρα της μετανοίας»

Στους, «κρίμασι οις οίδε Κύριος», άδειους ναούς μας, λόγω των μέτρων που έχει επιβάλει η Πολιτεία για την προστασία των πολιτών από την πανδημία της λοιμικής νόσου του κορωνοϊού, η Αγία μας Εκκλησία, «εν τω καιρώ της νηστείας» της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ειδικότερα την Ε΄ Κυριακή, τιμά και προβάλλει ένα από τα φωτεινότερα παραδείγματα ειλικρινούς μετανοίας, την μορφή της πανοσίας Μαρίας της Αιγυπτίας.

Στον περίλαμπρο Ιερό Ναό του Αγίου Προκοπίου, Μετόχιον της ιστορικής και σεβασμίου Ιεράς Μονής της Ελεούσας του Κύκκου στην Λευκωσία, από τον οποίο εκπέμπονται τηλεοπτικά, Παγκύπρια και Παγκόσμια, όλες οι λατρευτικές συνάξεις των ημερών, τον θείο λόγο κήρυξε ο Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας κ. Νίκος Νικολαΐδης.

«Η μνήμη της οσίας Μαρίας, αν και συμπίπτει με την 1^η Απριλίου, ωστόσο αυτή μετατίθεται για την Ε΄ Κυριακή των Νηστειών», σημείωσε, στον μεστό θεολογικών νοημάτων και μηνυμάτων λόγο του ο κ. Νικολαΐδης, για να εξηγήσει ακολούθως ότι τούτο γίνεται, «για να διανοίγεται προς αποφυγή το κατάντημα της πτώσης του ανθρώπου στην αμαρτία, αλλά, ταυτόχρονα, και να διαδηλώνεται η αξία της μετάνοιας και το μέγεθος της αγάπης και του ελέους του Θεού προς τον αμαρτωλό, αλλά μετανοημένο άνθρωπο».

Στη συνέχεια ο Ελλογιμώτατος Καθηγητής παρουσίασε με μοναδικό τρόπο και με έκδηλη, σε αρκετά σημεία, την συγκίνησή του, την ιστορία του βίου της οσίας Μαρίας, όπως «μας τη διασώζει και την περιγράφει ο άγιος Σωφρόνιος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Και διασυνδέεται η διήγηση αυτή με το πρόσωπο του οσίου Ζωσιμά, ενός εκ των ιερομοναστών της Μονής του Τιμίου Προδρόμου στην έρημο του Ιορδάνη».

 «Πολλά τα σωστικά μηνύματα, τα οποία διαδηλώνονται και διαλαλούνται μέσα από τον βίο της οσίας Μαρίας και τα οποία συνοψίζονται στο κεφάλαιο, το οποίο επιγράφεται “μετάνοια”», σημείωσε.

»Χαρακτηριστικά, επί του προκειμένου, θα διαμηνύσει για το θέμα αυτό ένας άλλος μέγας Ασκητής, ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος: «Ει πάντες αμαρτωλοί εσμέν και ουδείς υπέρτερος των πειρασμών, άρα ουδεμία των αρετών υψηλοτέρα της μετανοίας».

»Και σε άλλη αναφορά του, ο ίδιος Όσιος θα διδάξει και θα πει: «Την θάλασσαν του βίου την οζομένην, ουδείς δύναται περάσαι άνευ του πλοίου της μετανοίας». Ωστόσο, το σωστικό πλοίο της μετάνοιας, όπως λέει ο Άγιος, για να το διαπλεύσει κάποιος, έχει ανάγκη από δύο κουπιά: Το ένα ακούει στο όνομα «προσευχή» και το άλλο στο όνομα «νηστεία», δηλαδή άσκηση και υπακοή στο θείο θέλημα», πρόσθεσε.

Ο κ. Νικολαΐδης επεσήμανε, τέλος, ότι «το κεφάλαιο της προσευχής και της νηστείας, όπως και το μέγεθος της μετανοίας, μεμεστωμένα και με πολλή ευκρίνεια και δεξιότητα διεξήλθε την περασμένη Κυριακή στη Θεία Λειτουργία και την τελευταία Παρασκευή στην Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης και Πατέρας μας κ. Νικηφόρος».

»Με το πλοίο, λοιπόν, της μετανοίας και έχοντας κουπιά την προσευχή και την άσκηση, μπορούμε να διαπλεύσουμε το τρικυμιώδες της θαλάσσιας ζωής μας και να υπερβούμε όλους τους πειρασμούς και τις δυσκολίες», υπογράμμισε.

«Και ιδιαίτερα σήμερα, με την πανδημία του φόβου και της μόλυνσής μας από τον κορωνοϊό», τόνισε καταλήγοντας τον λόγο ο κ. Νικολαΐδης, «ευχόμαστε να δώσει ο Θεός, οι επιστήμονες να βρουν το κατάλληλο αντίδοτο. Ωστόσο καλούμαστε και εμείς με αυτά, προπάντων, τα όπλα, της μετάνοιας, της προσευχής και της νηστείας, να αγωνιστούμε και να είμαστε σίγουροι, ότι θα τα υπερβούμε, με το έλεος του φιλανθρώπου Θεού και θα τα υπερνικήσουμε».

Στο τέλος της θείας Λειτουργίας εψάλει, σε κλίμα κατανύξεως, ο ειδικός Παρακλητικός κανών για την δοκιμασία της λοιμικής ασθένειας του κορωνοϊού, ποίημα του Δρος Χαραλάμπη Μ. Μπούσια, Μεγάλου Υμνογράφου της των Αλεξανδρέων Εκκλησίας και διαβάστηκαν ευχές δια την εκλύτρωση «της εκ του ιού της κορώνης απειλής».

Λουκάς Α. Παναγιώτου