Πασχαλινή Εγκύκλιος Αρχιεπισκόπου Κύπρου

† ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ἐλέῳ Θεοῦ, Ἀρχιεπίσκοπος
Νέας Ἰουστινιανῆς καί πάσης Κύπρου,
Παντί τῷ Χριστεπωνύμῳ Πληρώματι
τῆς Ἁγιωτάτης Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου,
Χάριν, εἰρήνην καί εὐλογίαν παρά τοῦ ἐνδόξως ἐκ νεκρῶν
Ἀναστάντος Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἡ νικητήρια ἰαχὴ «Χριστὸς Ἀνέστη» διαλύει σήμερα τὴ θλίψη τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς καὶ τὴ σιγὴ τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Χθὲς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ φαινόταν «ὡσεὶ ἄνθρωπος ἀβοήθητος» (Ψαλμ. 87,4). «Πιλάτῳ παρίστατο, ξύλῳ κατεκρίνετο, τάφῳ κατεκλείετο». Ἡ ἀθυμία γιὰ τὴ διαπραχθεῖσα μιαιφονία κατεῖχε ὁλόκληρη τὴν Ἱερουσαλήμ, ἀφοῦ ἀκόμα καὶ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς σταυρωτὲς «τύπτοντες ἑαυτῶν τὰ στήθη ὑπέστρεφον» (Λουκ. 23,48) ἀπὸ τὸν Γολγοθᾶ.

Καὶ ὅμως! Τὸ καταθλιπτικὸ σκηνικὸ ἄλλαξε ἄρδην. Ὁ Κύριος «ἀναπεσὼν, ἐκοιμήθη ὡς λέων» (Γεν.49,9) καὶ ἀνέστη τριήμερος, φέρων ἀντὶ ἀκανθίνου στεφάνου τὸ διάδημα τῆς νίκης κατὰ τοῦ θανάτου. Τὸ πένθος ἐστράφη εἰς εὐφροσύνην, ὁ κοπετὸς εἰς χαράν. Ὁ κλαυθμὸς τῆς ἑσπέρας, τὸ πρωὶ μετετράπη εἰς ἀγαλλίασιν (πρβλ Ψάλμ.29, 6).  Καὶ ὡς ἠχὼ ἀναμεταδιδομένη διὰ τῶν αἰώνων, φτάνει μέχρις ἡμῶν ἡ χαροποιὸς διαβεβαίωση τῶν Ἀποστόλων ὅτι «ἠγέρθη ὁ Κύριος ὄντως» (Λουκ. 24, 34).

«Χαρᾶς τὰ πάντα πεπλήρωται, τῆς Ἀναστάσεως τὴν πεῖραν εἰληφότα», ψάλλει διαρκῶς ἡ Ἐκκλησία. Εἶναι ἡ πεπληρωμένη χαρὰ ποὺ συνεχῶς ἀνατροφοδοτεῖται ἀπὸ τὴ σχέση μας μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν ὁποίαν «οὐδεὶς αἴρει ἀφ’ ἡμῶν» (πρβλ. Ἰω.16,22).

Στὰ πολλὰ καὶ ποικίλα προβλήματα τῆς ζωῆς, βιοποριστικά, κοινωνικά, ἐθνικά, ὑπαρξιακά, ἡ Ἐκκλησία ἀντιπαρατάσσει τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως, τὴ νίκη ἐπὶ τοῦ θανάτου, μὲ τὴν ὁποία αἴρεται κάθε ἀδιέξοδο. Ἀφοῦ   «ὁ θάνατος τεθανάτωται» καὶ ἀφοῦ «Χριστὸς ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο» (Α΄ Κορ.15,20) τὸ μεῖζον πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου ἔχει λυθεῖ. Δὲν δικαιολογούμαστε νὰ βασανιζόμαστε ἀπὸ ἐλάσσονα προβλήματα.

Εἶναι ἀδύνατον, βέβαια, μὲ ἐγκόσμια κριτήρια νὰ συμμετάσχει, ἢ ἔστω νὰ κατανοήσει κάποιος, μέσα σὲ συνθῆκες ἀνέχειας καὶ ἀνεργίας, ἐθνικῶν κινδύνων καὶ ἐπαπειλούμενων συρράξεων, τὴ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως καὶ τὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα. Ἀδυνατεῖ νὰ συλλάβει τὴν ἔννοια τοῦ λόγου ποὺ πολλὲς φορὲς ἐπαναλάβαμε ἀπόψε: «Ἰδοὺ γὰρ ἦλθε διὰ τοῦ Σταυροῦ, χαρὰ ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ». Σταυρὸς καὶ χαρὰ φαίνονται ἔννοιες ἀντίθετες. Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, ὅμως, ἔχει τὴν ἀκράδαντη πεποίθηση ὅτι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ δίνει τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν τελικὴ βεβαιότητα ὅτι ὅσο καὶ ἂν ταλαιπωρηθοῦμε, ὅσο καὶ ἂν πονέσουμε, στὸ τέλος θὰ κατισχύσει ὁ Θεός, ὁ Κύριος καὶ τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ συνιστᾷ τὴν ἀποκατάσταση τῆς ἠθικῆς τάξεως στὸν κόσμο, τὴν κατίσχυση τῆς ἀλήθειας ἐπὶ τοῦ ψεύδους, τὴ νίκη τοῦ φωτὸς κατὰ τοῦ σκότους.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Γιὰ τεσσαρακοστὴ χρονιὰ γιορτάζουμε τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ κάτω ἀπὸ συνθῆκες κατοχῆς καὶ ἀβεβαιότητας γιὰ τὸ ἐθνικό μας μέλλον, μὲ αὐξημένα, μάλιστα, προβλήματα λόγῳ καὶ τῆς οἰκονομικῆς κρίσης ποὺ μαστίζει φέτος τὴν πατρίδα μας.

Πολλοὶ πατέρες καὶ ἀδελφοί μας ἔχουν κοιμηθεῖ μὲ τὸ ὅραμα τῆς ἀπελευθέρωσης καὶ τῆς ἐπιστροφῆς στὰ κατεχόμενα ἐδάφη μας. Ἄλλοι ἔχουν ἀποκάμει, καὶ ὅπως ὁ ἀρχαῖος Ἰσραήλ, κατὰ τὴ δική του σαραντάχρονη ταλαιπωρία στὴν ἔρημο, προέκρινε «τὴν αἰγύπτιον τροφήν», τῆς ἐλευθερίας, ἔτσι καὶ αὐτοὶ προκρίνουν τὴν πρόσκαιρη ἁπλὴ ἐπιβίωση ἀπὸ τὸν ἀγώνα γιὰ ἀπελευθέρωση καὶ ἀπὸ τὴν ἐμμονὴ στὶς διεθνῶς παραδεδεγμένες ἀρχὲς καὶ τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα.

Τότε, ἀμέσως μετὰ τὴν Τουρκικὴ εἰσβολή, μέσα σὲ πιὸ σκληρὲς δοκιμασίες καὶ σὲ συνθῆκες πλήρους ἀνέχειας, ἡ ψυχὴ  παρέμενε ὄρθια. Σήμερα, μὲ πολὺ πιὸ βελτιωμένες συνθῆκες, ἡ ψυχὴ κάμπτεται, συμβιβάζεται, ἐξαντλεῖται. Ἐκποιεῖ ἀντὶ πινακίου φακῆς πατρογονικὲς περιουσίες, ἑλληνικὲς ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς Ἱστορίας μας, καὶ γίνεται συνεργὸς στὰ ἄνομα σχέδια τοῦ κατακτητῆ. Ἀποφεύγει ὄχι μόνον τὸν ἀγώνα, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀναφορὰ στὴν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδας. Ἀνέχεται τὴν παραχάραξη τῆς Ἱστορίας μας καὶ τὴν ὑπόσκαψη τῶν βασικῶν παραμέτρων τῆς αὐτοσυνειδησίας μας, συντελώντας, ἔτσι, στὴν ἀποδόμηση τοῦ ἐθνικοῦ φρονήματος. Φαίνεται νὰ ἔχουν στερέψει οἱ πηγὲς τῆς πίστης στὸν Θεό, τὰ ἀποθέματα τῆς ἐλπίδας νὰ ἔχουν ἀναλωθεῖ, ἡ φωνὴ τῶν προγόνων νὰ μὴν ἀκούεται, οἱ αἰώνιες καὶ ἀκατάλυτες ἑλληνικὲς ἀξίες νὰ ἔχουν ἀνεπανόρθωτα πληγεῖ.

Πῶς θὰ μπορέσουμε, ὅμως, μὲ ἀνύπαρκτη τὴν ἀγωνιστικὴ διάθεση καὶ τὶς διαχρονικὲς ἑλληνικὲς καὶ χριστιανικές μας ἀξίες σὲ ὕφεση, νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ ματαίωση τῶν τουρκικῶν στόχων, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλοι παρὰ ἡ κατάληψη καὶ  τουρκοποίηση ὁλόκληρης τῆς Κύπρου; Ποιά θωράκιση παρέχουμε στὸν συνομιλητὴ καὶ ποιάν ἀσπίδα προστασίας στὴν Κυβέρνησή μας, γιὰ νὰ ἐπιμείνουν στὴν ἐξεύρεση μιᾶς λύσης ποὺ νὰ ἐγγυᾶται τὴν ἐπιστροφὴ στὶς πατρογονικές μας ἑστίες καὶ τὴν ἐθνικὴ ἐπιβίωσή μας στὴν πατρῴα γῆ;

Καλοῦμε πατρικὰ ὅλους, ἀνεξάρτητα ἀπὸ ἰδεολογικὴ ἢ κομματικὴ τοποθέτηση, ὅποιες καὶ ἂν ἦταν οἱ ἀπόψεις ὡς πρὸς τὴ διακήρυξη γιὰ τὴν ἔναρξη τῶν συνομιλιῶν, καὶ ὅποιες καὶ ἂν εἶναι οἱ ἐπιφυλάξεις τους ὡς πρὸς τὴν ἑρμηνεία ἐπίμαχων διατάξεων, νὰ ὁμονοήσουν καὶ ὡς ἕνας ἄνθρωπος νὰ ἀγωνιστοῦμε νὰ ἀποτρέψουμε ὅσα κακὰ διαισθανόμαστε ὅτι πιθανὸν νὰ προκύψουν ἀπὸ τὴ διακήρυξη καὶ ὅσα ἄλλα ἡ βουλιμία τοῦ κατακτητῆ θὰ προβάλει ὡς νέες διεκδικήσεις.

Ἔχουμε, ὡς Ἐκκλησία, ἐπίγνωση τῆς κρισιμότητας τῆς κατάστασης. Δὲν διαφεύγει τῆς προσοχῆς μας ὅτι μιά τυχὸν διφορούμενη ἑρμηνεία στὸ κείμενο τῆς τελικῆς λύσης θὰ ὁδηγήσει τελικὰ στὴν κατάλυση τοῦ Κράτους μας καὶ στὴν ὁμηρία μας στὰ χέρια τῆς Τουρκίας. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν θὰ πρέπει νὰ ὑπάρχει ἡ παραμικρὴ ἀμφιβολία ὅτι ἡ Ἐκκλησία πρώτη θὰ ἀπορρίψει τέτοιο σχέδιο λύσης καὶ ὅτι θὰ καλέσει καὶ τὸν λαὸ νὰ πράξει τὸ ἴδιο. Ἔχουμε τὴν πεποίθηση ὅτι καὶ ἡ Κυβέρνηση τῆς Δημοκρατίας συμμερίζεται τὶς ἀπόψεις καὶ τὶς ἀνησυχίες μας καὶ δὲν θὰ ἀφήσει νὰ φτάσουμε σὲ τέτοιο δίλημμα. 

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ὅση κι ἂν εἶναι ἡ ἀθυμία τῶν καιρῶν καὶ ὅσο κι ἂν οἱ κίνδυνοι ποὺ ἀπειλοῦν τὴν πατρίδα μας εἶναι ἐξαιρετικὰ μεγάλοι, καλούμαστε σήμερα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία νὰ «προσέλθωμεν λαμπαδηφόροι τῷ προϊόντι Χριστῷ ἐκ τοῦ μνήματος» καὶ νὰ «συνεορτάσωμεν ταῖς φιλεόρτοις τάξεσι, Πάσχα κροτοῦντες αἰώνιον». Πανηγυρίζοντας τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ δὲν παραθεωροῦμε τοὺς κινδύνους, οὔτε καὶ ὑποτιμοῦμε τὶς δυσκολίες. Τὰ ἀξιολογοῦμε ὑπὸ τὸ πρίσμα τῆς νέας βιοτῆς, τὴν ὁποίαν εἰσήγαγε στὸν κόσμο ὁ Ἀναστὰς Κύριος. Ὑπερβαίνουμε τὸν σταυρό·  δὲν παραμένουμε στὸν τάφο· ἀναμένουμε μὲ βεβαιότητα τὴν Ἀνάσταση.

Μὲ τὴ βάσιμη ἐλπίδα γιὰ τὴν τελικὴ κατίσχυση τοῦ δικαίου μας, ἀπευθύνουμε τὸν ἀναστάσιμο χαιρετισμὸ καὶ τὶς πατρικὲς εὐχές μας πρὸς ὅλους, ἰδιαίτερα τούς ἐμπερίστατους: τοὺς πρόσφυγες, τοὺς ἐγκλωβισμένους, τοὺς ἀγνοουμένους καὶ τοὺς συγγενεῖς τους, τοὺς ἀσθενεῖς καὶ ὅσους ἀντιμετωπίζουν οἰκονομικὰ καὶ ἄλλα προβλήματα.

Εἴθε ὁ Ἀναστὰς Κύριος νὰ χαρίσει σὲ ὅλους τὶς εὐλογίες Του καὶ στὴν πατρίδα μας τὴν πολυπόθητη ἐλευθερία.

Μετ’ εὐχῶν ἐγκαρδίων ἐν Χριστῷ ἀναστάντι
† Ο ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Κύπρου,
Ἅγιον Πάσχα 2014.