Εγκαινιάστηκε ο αρχαιολογικός χώρος της Μονής Χρυσογιαλλιώτισσας

Τελέστηκαν σήμερα τα εγκαίνια του αρχαιολογικού χώρου της γεωργιανής Μονής Παναγίας Χρυσογιαλλιώτισσας στη Γιαλιά της Πάφου, που ανέσκαψε η γεωργιανή αρχαιολογική αποστολή του Υπουργείου Πολιτισμού και Προστασίας Μνημείων της Γεωργίας μεταξύ 2006 – 2010 σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Τα εγκαίνια τέλεσαν από κοινού ο Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων Μάριος Δημητριάδης μαζί με τον Υπουργό Πολιτισμού και Προστασίας των μνημείων της Γεωργίας Guran Odisharia, στην παρουσία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου.

Το μοναστήρι, είπε ο κ. Δημητριάδης, που ιδρύθηκε από Γεωργιανούς μοναχούς αποδεικνύει τις βαθιές ρίζες των σχέσεων της Κύπρου και της Γεωργίας οι οποίες ενισχύονται και στη σύγχρονη εποχή.

O αρχαιολογικός χώρος της Μονής, ανέφερε, πέραν από την αρχαιολογική σημασία και τη συμβολή του στις εκκλησιαστικές σχέσεις της Κύπρου και της Γεωργίας αποτελεί από τώρα και στο εξής ένα σημαντικό σημείο αναφοράς φιλίας και συνεργασίας των δύο λαών.

Η ανασκαφή του χώρου κατέδειξε τις ισχυρές αυτές σχέσεις  και ο καρπός αυτής της συνεργασίας είναι ο εξαίρετος αυτός αρχαιολογικός χώρος που είναι μέσα στο δάσος της Πάφου και παραδίδεται σήμερα ως επισκέψιμος χώρος τόσο των Κυπρίων όσο των Γεωργιανών και των Ομογενών, σημείωσε.

Ο χώρος αυτός της Μονής, που με τόση επιμέλεια διαμορφώθηκε, οφείλεται στην αγάπη και το ενδιαφέρον όχι μόνο των αρχαιολόγων από την Κύπρο και τη Γεωργία αλλά και τεχνικών ακόμα και των εθελοντών.  

Το ότι σήμερα ακούσαμε ψαλμωδίες στα Ελληνικά και στα Γεωργιανά στο χώρο της Μονής της Παναγίας Χρυσογιαλλιώτισσας σημαίνει πολλά, ανέφερε στην ομιλία του ο Υπουργός Πολιτισμού και Προστασίας των Μνημείων της Γεωργίας Γκουράν Οντισάρια, εκφράζοντας παράλληλα τη βεβαιότητα πως με τη βοήθεια του Μακαριότατου και του Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων οι σχέσεις αυτές θα συνεχιστούν.

Στο χώρο έγινε  επίσης παραλαβή του προστατευτικού στεγάστρου που κατασκευάστηκε με δαπάνη που καταβλήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Προστασίας Μνημείων της Γεωργίας.

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου σημείωσε πως ο αρχαιολογικός αυτός χώρος αποτελεί μια ιστορία σε βάθος αιώνων που δεικνύει – όπως είπε- τις αδερφικές σχέσεις που υπήρχαν πάντοτε μεταξύ των  δύο λαών. Ανέφερε επίσης πως οι σχέσεις του με τον Πατριάρχη Γεωργίας Ηλία Β’  είναι άριστες και πως και ο ίδιος ο Πατριάρχης Γεωργίας έχει επισκεφτεί τη Μονή. 

“Θα ανταλλάξω εκκλησιαστική γη με κυβερνητική γη και θα βοηθήσουμε να κτιστεί ξανά το γεωργιανό μοναστήρι, γιατί επιθυμούμε να έρθουν οι Γεωργιανοί πιο κοντά μας και εμείς πιο κοντά τους”, πρόσθεσε.

Οι λαοί της Κύπρου και της Γεωργίας, είπε, είναι ομοιοπαθείς, προσθέτοντας πως “έχουμε μια βαριά ιστορία πολιτική. Υπέφεραν και υποφέρουν μέχρι σήμερα οι Γεωργιανοί όπως και εμείς, θα ενώσουμε λοιπόν τις δυνάμεις μας και θα βαδίσουμε μέσα στην ιστορία ομόψυχα για το καλό των δύο λαών μας”, είπε.

Στην εκδήλωση, που ξεκίνησε με δοξολογία από τους Γεωργιανούς ιερείς Ζαχαρία και Δαβίδ, και το Χωρεπίσκοπο Αρσινόης Νεκτάριο, παρέστησαν ο Επίσκοπος Χύτρων Λεόντιος, ο Μητροπολίτης της Γεωργίας Σάββας Χόνι Σαντρετίας, η Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Μαριάννα Ιερωνιμίδου, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων Αλέκος Μιχαηλίδης , πολλοί Γεωργιανοί αλλά και Ελληνοπόντιοι από την Επαρχία Πάφου και άλλες επαρχίες.

Ακολούθως ακούστηκαν οι εθνικοί ύμνοι της Γεωργίας και της Κύπρου.

Εξάλλου σε ευχαριστήρια επιστολή που απέστειλε ο Πατριάρχης Γεωργίας Ηλίας Β’ προς τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου, η οποία ανεγνώσθη στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ο Πατριάρχης εξέφρασε τις ευχαριστίες του και ευχήθηκε όπως η Ανάσταση του Κυρίου χαρίσει σε όλους και στο χριστεπώνυμο πλήρωμα της νήσου χαρά, ειρήνη και ευτυχία.

“Σας ευχαριστώ για το πατρικό ενδιαφέρον που επιδεικνύετε και σας εκφράζουμε την ειλικρινή μας ευγνωμοσύνη γιατί μεριμνήσατε για την αναστύλωση της αρχαίας γεωργιανής Μονής της Θεοτόκου στη Γιαλιά”.

Η Μονή της Παναγίας Χρυσογιαλλιώτισας ιδρύθηκε, σύμφωνα με γεωργιανές ιστορικές πηγές, το δεύτερο μισό του 10ου αιώνα από το βασιλιά της περιοχής Τάο – Κλαρτζέτι στη νοτιοδυτική Γεωργία. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, όπως ανέφερε ο ιερέας της Γεωργίας Ζαχαρίας, έφεραν στο φως πολυάριθμα ευρήματα μεταξύ των οποίων εμφιαλωμένη κεραμική, κανδήλια οστέινα, πέτρινα και μεταλλικά αντικείμενα. Το Μοναστήρι – όπως είπε- καταστράφηκε λόγω ισχυρών σεισμών ενώ αμέσως μετά την κατάκτηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς το 1571 εγκαταλείφθηκε. Διακόσια μέτρα βορειανατολικά του ναού, συνέχισε, βρίσκεται ο διώροφος κοιμητηριακός ναός του Αγίου Νικολάου, ο κάτω όροφος του οποίου χρησίμευε ως οστεοφυλάκιο των μοναχών.

Η εκπρόσωπος των Ελληνοποντίων και Γεωργιανών στην Πάφο Μάγια Καριμπίδη δήλωσε στο ΚΥΠΕ πως η γεωργιανή Ορθόδοξη Μονή της Παναγίας Χρυσογιαλιώτισσας, που βρίσκεται περίπου 5 χιλιόμετρα έξω από το χωριό Γιαλιά της Πάφου, είναι μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας.

Όπως ανέφερε η κ. Καριμπίδη, στη Μονή υπάρχει μια ασυνήθιστη βυζαντινή εκκλησία του 10ου αιώνα, ενώ κατά τις αρχές του 12ου αιώνα μια δεύτερη μικρότερη εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο προστέθηκε στα βόρεια κτίσματα της Μονής. Εξάλλου, είπε, 200 μέτρα από τη Μονή βρίσκεται και το ερειπωμένο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου.

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου των Ελληνοποντίων “Άγιος Τρύφωνας” Ραούλ Τσαχίδης ανέφερε στο ΚΥΠΕ πως η ύπαρξη της Μονής αποδεικνύει τις γεωργιανές ρίζες στην Κύπρο και ότι η Γεωργία και η Κύπρος βρίσκονται πιο κοντά στην ορθόδοξη εκκλησία.

Η Μονή, είπε ο κ. Τσαχίδης, καταστράφηκε αιώνες πριν, όμως η μνήμη της επέζησε μέχρι τον 20ο αιώνα και τελούνταν λειτουργίες μέσα στα χαλάσματα της μέχρι το έτος 1935.

Στο μεταξύ στη δημιουργία ομοιώματος της Μονής Χρυσογιαλλιώτισσας έχει προχωρήσει ο ομογενής Γιώργος Ποζίδης, ο οποίος είπε στο ΚΥΠΕ πως μετά από το ομοίωμα της Παναγίας της Μονής Χρυσογιαλιώτισσας θα προχωρήσει και στο ομοίωμα της εκκλησίας της Αγίας Σοφιάς.  Στόχος μας, είπε, είναι η στροφή του κόσμου στην ιστορία και στην πίστη μας.

Πηγή: Κική Περικλέους – ΚΥΠΕ

Φωτογραφίες: Σταύρος Ιωαννίδης - ΓΤΠ