Αρχίζει η αναστήλωση της Μονής Αγίου Παντελεήμονα στην Μύρτου

Το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ και η Τεχνική Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά, έχοντας εξασφαλίσει κονδύλια από την ΕΕ, είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν εργασίες συντήρησης στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα, στην κατεχόμενη Μύρτου.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του UNDP, η Επιτροπή μαζί με το UNDP-Συνεργασία για το Μέλλον έχουν εξαγγείλει διαγωνισμό για το συγκεκριμένο έργο και αναμένεται ότι στα μέσα του μηνός Μαρτίου θα ξεκινήσουν τα έργα αναστύλωσης και συντήρησης της Μονής.

Τα σχέδια έχουν ήδη εκπονηθεί από το UNDP (Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών) και στηρίχτηκαν σε αποτύπωση του αρχιτέκτονα Διομήδη Μυριανθέα. Την περασμένη Παρασκευή εργολάβοι, που εξέφρασαν ενδιαφέρον για την ανάληψη του έργου, βρέθηκαν στη Μονή, ενημερώθηκαν από τον υπεύθυνο πολιτικό μηχανικό του UNDP, Αλί Τσακλάρ, και είχαν την ευκαιρία να δουν επί τόπου τους χώρους, που θα γίνουν οι εργασίες.

Οι εργασίες συντήρησης στο μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα χρηματοδοτούνται πλήρως από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της συνολικής βοήθειας ύψους 6,7 εκ. ευρώ για το Πρόγραμμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του UNDP-PFF στην Κύπρο.

Ο επικεφαλής της ελληνοκυπριακής ομάδας στην Επιτροπή για την Πολιτιστική Κληρονομιά, Τάκης Χατζηδημητρίου, δήλωσε ότι σε πρώτη φάση θα γίνουν έργα αναστήλωσης, αποκατάστασης και συντήρησης στο ναό και σε μια αίθουσα, η οποία θα λειτουργεί ως χώρος φιλοξενίας. Επίσης, θα αποκατασταθεί η είσοδος της Μονής και θα γίνει υποστύλωση των κελιών και των άλλων χώρων, που βρίσκονται νότια και βόρεια του ναού. Ο κ. Χατζηδημητρίου τόνισε ότι η Επιτροπή θεωρεί εξίσου σημαντική τη διάσωση του Αγίου Παντελεήμονα, με αυτή του Αποστόλου Ανδρέα στην Καρπασία, γιατί μέχρι το 1974 η Μονή στην Μύρτου ήταν ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα της Κύπρου. Το κόστος της πρώτης φάσης των εργασιών υπολογίζεται περίπου στα 900 χιλιάδες ευρώ, ενώ το συνολικό κόστος με την ολοκλήρωση των έργων έχει υπολογιστεί στα δύο εκ. ευρώ.

Η ιστορία της εν λόγω Μονής ξεκινά τον 5ο αιώνα μ.Χ., όταν, σύμφωνα με την παράδοση, δύο μοναχοί προερχόμενοι από τη Μικρά Ασία έφθασαν στη Μύρτου, κρατώντας μία εικόνα του Αγίου Παντελεήμονα, στην οποία ήταν κρυμμένο ένα κομμάτι από το δάκτυλο του Αγίου. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας (1571-1878) η Μονή ανακαινίστηκε από τον Μητροπολίτη Κυρηνείας Χρύσανθο. Τότε απέκτησε διώροφο συγκρότημα στα νότια και δυτικά για να ικανοποιήσει, τόσο τις ανάγκες των μοναχών, όσο και της Μητροπόλεως Κυρηνείας, η οποία είχε στην μονή την έδρα της μέχρι το 1917. Στις αρχές του 20ού αιώνα, το μοναστήρι φιλοξενούσε 10 μοναχούς, με τελευταίο το μοναχό Σωφρόνιο Μιχαηλίδη, που απεβίωσε εγκλωβισμένος στη Μύρτου στις 27 Ιουλίου 1976, ανήμερα της εορτής του Αγίου.

Ο σημερινός ναός της Μονής, ο οποίος ανεγέρθηκε το 1710 στη θέση παλαιότερου, είναι δίκλιτος, θολωτός και ήταν διακοσμημένος με ανεικονικές τοιχογραφίες, οι οποίες δέχτηκαν ανεπανόρθωτες καταστροφές μετά την εισβολή του 1974 μιας και από το 1976 το Μοναστήρι είχε μετατραπεί σε στρατώνα από τον τουρκικό στρατό και εγκαταλείφθηκε στις αρχές του 2004 λόγω ετοιμορροπίας.

Το εξαιρετικής τέχνης επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο εικονοστάσιο, κατασκευάστηκε το 1743. Στο εικονοστάσιο ήταν τοποθετημένες αξιόλογες μεταβυζαντινές εικόνες που έχουν κλαπεί μετά την εισβολή του τουρκικού στρατού. Ορισμένες από αυτές εντοπίστηκαν σε αποθήκες στην κατεχόμενη μονή του Αγίου Μάμαντος στη Μόρφου. Ξεχώριζαν δύο από τις εικόνες του Αγίου Παντελεήμονα, η μια με αργυρή επένδυση (έργο του Ιωάννη Κορνάρου, 1798), που ήταν πάντα γεμάτη από αφιερώματα των πιστών και την οποία, κατά την παράδοση, έφεραν οι δύο μοναχοί από τη Μ. Ασία, και η άλλη, που απεικόνιζε τον Άγιο Παντελεήμονα με τον μητροπολίτη Κυρηνείας Χρύσανθο γονατιστό στα αριστερά του (1770).

Στο θησαυροφυλάκιο της μονής φυλάσσονταν μέχρι το 1974 πολύτιμες λειψανοθήκες, ιερά σκεύη και Ευαγγέλια. Ορισμένα από τα κειμήλια διασώθηκαν χάρη στην αυτοθυσία των εγκλωβισμένων, κατά το 1974, Μυρτιωτών και φυλάσσονται σήμερα στα προσωρινά γραφεία της Μητροπόλεως Κυρηνείας στην Λευκωσία.