Μελέτιος Μεταξάκης: Πτυχές της ζωής και της δράσης μιας μεγάλης εκκλησιαστικής προσωπικότητας

Ένα άκρως ενδιαφέρον και ιδιαίτερα σημαντικό συμπόσιο πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2014, στη Λάρνακα, στο Πολιτιστικό Κέντρο Αγίου Γεωργίου Κοντού, με θέμα τη ζωή και τη δράση του Μελετίου Μεταξάκη, ενός επιφανoύς και εξαίρετου εκκλησιαστικού και πνευματικού ανθρώπου του περασμένου αιώνα.

Ο Μελέτιος Μεταξάκης ανήκει σ’ εκείνες τις μορφές της εκκλησιαστικής μας ιστορίας, που με το πέρασμά τους σημάδεψαν τους τόπους της διακονίας τους και που άφησαν ανεξίτηλα τα ίχνη τους στην όλη εκκλησιαστική μας ζωή. Στην πορεία της εκκλησιαστικής του σταδιοδρομίας, διετέλεσε Μητροπολίτης Κιτίου (1910-1918), Αρχιεπίσκοπος Αθηνών (1918-1920), Οικουμενικός Πατριάρχης (1922-1923) και Πατριάρχης Αλεξανδρείας (1926-1935).

Στο συμπόσιο που οργανώθηκε με τη συνεργασία του Δήμου Λάρνακας, της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου και του Πανεπιστημίου Κύπρου μετείχε μια πλειάδα καταξιωμένων και εκλεκτών ιστορικών και ερευνητών, οι οποίοι εξήραν το έργο και την προσωπικότητα της κορυφαίας εκκλησιαστικής προσωπικότητας του 20ου αιώνα, αφήνοντας πίσω του σημαντικό έργο, θερμούς υποστηρικτές αλλά και φανατικούς αντιπάλους.

Τις εργασίες του συμποσίου χαιρέτισαν, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ο Μητροπολίτης Κιτίου κ. Χρυσόστομος, ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου Καστελίου και Βιάνου κ. Ανδρέας (Αρχιεπισκοπή Κρήτης), ο Δήμαρχος Λάρνακας κ. Ανδρέας Λουρουτζιάτης και ο κ. Πέτρος Παπαπολυβίου, αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου.

«Ο Μελέτιος Μεταξάκης υπήρξε άνθρωπος με πολύ ισχυρή προσωπικότητα, με πληθωρική δραστηριότητα, με ασυνήθιστο δυναμισμό, τόλμη και πρωτοβουλία», επεσήμανε στον χαιρετισμό του ο Μητροπολίτης Κιτίου κ. Χρυσόστομος.

«Γενικά, εργάστηκε με πολύ ζήλο για την οργάνωση της ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας σ’ όλο τον κόσμο (Ιεροσόλυμα, Κύπρο, Ελλάδα, Αμερική, Κωνσταντινούπολη, Αλεξάνδρεια), για τη διασφάλιση των δικαίων των Ορθοδόξων Πατριαρχείων, την επίλυση βασικών εκκλησιαστικών και εθνικών θεμάτων της ταραγμένης εποχής του, τη δημιουργία ορθοδόξου εκκλησιαστικού τύπου, τη διαρρύθμιση των οργανισμών διοίκησης Ορθοδόξων Εκκλησιών και ανάπτυξη των θεολογικών γραμμάτων και του προφορικού κηρύγματος, την ενίσχυση του κατηχητικού έργου, την οργάνωση της εκκλησιαστικής φιλανθρωπίας, την προσπάθεια δημιουργίας μορφωμένου κλήρου», πρόσθεσε.

Αναφερόμενος, στη συνέχεια, στη δράση του Μεταξάκη στην Κύπρο και ειδικότερα στην Ιερά Μητρόπολη Κιτίου, ο Πανιερώτατος σημείωσε ενδεικτικά, «τη συμβολή του στη δημιουργία του Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου, που ίσχυσε από το 1914-1980, την ίδρυση του Παγκυπρίου Ιεροδιδασκαλείου στη Λάρνακα, την έκδοση του σημαντικότατου εκκλησιαστικού περιοδικού «Εκκλησιαστικός Κήρυξ», την ίδρυση του Παγκυπρίου Εμπορικού Λυκείου κ.α.».

«Όπως συμβαίνει με όλες τις μεγάλες προσωπικότητες, έτσι και ο Μελέτιος Μεταξάκης, ζώντας και δρώντας σε ταραγμένους καιρούς, καιρούς πολέμων και εθνικού διχασμού, έχει μέχρι σήμερα τους θαυμαστές και τους επικριτές του. Ο τότε εθνικός διχασμός που είχε δημιουργήσει πάθη και μίση, αλλά και η γενομένη το 1923 διόρθωση του εκκλησιαστικού Ημερολογίου φαίνεται να συνέτειναν σε αρκετό βαθμό στο να αδικηθεί στην κρίση μερίδας του Ελληνικού λαού», συμπλήρωσε.

Κλείνοντας τον χαιρετισμό του, ο Κιτίου Χρυσόστομος, τόνισε ότι «σήμερα ευρισκόμενοι σε αρκετή χρονική απόσταση από τις συνθήκες της τότε εποχής και κρίνοντας το έργο του αντικειμενικά, δεν έχουμε παρά να σταθούμε με θαυμασμό για την όλη προσφορά του στην Εκκλησία και να τιμήσουμε δεόντως τη μνήμη του, ιδιαίτερα εμείς οι Λαρνακείς που του οφείλουμε πολλά».

Αξίζει να σημειωθεί ότι την επόμενη μέρα, Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014, τελέστηκε το ετήσιο μνημόσυνο του Μελέτιου Μεταξάκη, σε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Σωτήρος στην Λάρνακα.

Λουκάς Α. Παναγιώτου

Φωτογραφίες: Ι. Μ. Κιτίου