Οι όσιοι Βαρνάβας και Ιλαρίων

Οι Άγιοι αυτοί έζησαν κατά τους χρόνους της βασιλείας του βυζαντινού αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Μικρού (408-450 μ.Χ.), και κατάγονταν από την Καππαδοκία. Υπήρξαν ανώτεροι αξιωματικοί του βυζαντινού στρατού, αλλά, εγκαταλείποντας τις απολαύσεις της παρούσας ζωής, έγιναν μοναχοί και έζησαν με μεγάλη άσκηση και σκληραγωγία, και τελειώθηκαν οσιακά στη Μικρά Ασία.

Όχι πολύ χρόνο μετά την κοίμησή τους, σύμφωνα με την παράδοση, η λάρνακα που περιείχε τα τίμια λείψανά τους ήλθε διαμέσου της θάλασσας στην Κύπρο, σε τόπο καλούμενο Στομάτιον. Οι Άγιοι τότε εμφανίστηκαν σε ευλαβή κάτοικο της πόλης των Σόλων, που λεγόταν Λεόντιος, και τον πρόσταξαν να παραλάβει τα λείψανά τους. Αυτός τότε, με τη βοήθεια των υιών του μετέφερε την αγία λάρνακα σε τόπο της Σολέας, που τότε λεγόταν Λακκία, σήμερα είναι η περιοχή, που βρίσκεται το χωριό Περιστερώνα και εκεί την κατάθεσαν, όπου και αργότερα κτίσθηκε ναός προς τιμή των Οσίων. Ενήργησαν και ενεργούν, οι Άγιοι αυτοί, πλήθος θαυμάτων σ' αυτούς, που προσέρχονται με πίστη στο ναό τους.

Η μνήμη τους τελείται στις 21 Οκτωβρίου.

Απολυτίκιο

Ήχος Α΄
Της ερήμου πολίται και εν σώματι άγγελοι και θαυματουργοί γεγονότες θεοφόροι Βαρνάβα και Ιλαρίων όσιοι- νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, ουρανίων χαρισμάτων αυτουργοί- όθεν χάριν ιαμάτων, εξ ουρανού πλουσίως εδέξασθε. δόξα τω ένδυναμώσαντι υμάς, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δι' υμών, πάσιν ιάματα.

Η Πεντάτρουλη εκκλησία των Οσίων

Ο ναός των Οσίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνα είναι κτισμένος στη δυτική όχθη του παραπόταμου του Σερράχη, στην κοινότητα της Περιστερώνας, στην επαρχία Λευκωσίας. 

Μαζί με την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Γεροσκήπου, αποτελούν τις μοναδικές πεντάτρουλες εκκλησίες της Κύπρου. Ο ναός των Οσίων Βαρνάβα και Ιλαρίωνα, στη σημερινή του μορφή, χρονολογείται στα τέλη του 11ου - αρχές 12ου αιώνα. Πιθανόν να αντικατέστησε παλαιότερη εκκλησία, η οποία είχε τη μορφή τρίκλιτης καμαροσκέπαστης βασιλικής. Το 1959, κατά τη διάρκεια περιορισμένης ανασκαφικής έρευνας στο εσωτερικό του ναού, βρέθηκε ημικυκλικό σύνθρονο εντός της αψίδας, καθώς επίσης και η βάση του τέμπλου. Μέρος του βορείου τοίχου του αρχικού ναού διατηρείται σήμερα ενσωματωμένο στο δυτικό τμήμα του τοίχου του υφιστάμενου ναού.

Η εκκλησία ανήκει στον τύπο της καμαροσκέπαστης τρίκλιτης βασιλικής. Το κεντρικό κλίτος φέρει τρείς τρούλους. Στο κέντρο των πλαγίων κλιτών η ημικυλινδρική καμάρα διακόπτεται από ένα μικρότερο τρούλο, που εφάπτεται των πλευρών του κεντρικού τρούλου του μεσαίου κλίτους, σχηματίζοντας έτσι εξωτερικά σταυρόσχημη κάτοψη στη στέγη του ναού. Ο νάρθηκας, αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη με σύγχρονες επισκευές. Το κωδωνοστάσιο του ναού κτίστηκε το 19ο αιώνα. Τα παλαιότερα δείγματα τοιχογραφιών ανήκουν στο 15ο και 16ο αιώνα, ενώ σώζονται και τα βημόθυρα του εικονοστασίου του 16ου αιώνα.

Στο νάρθηκα εκτίθενται γύψινα τεμάχια τέμπλου της Μέσης Βυζαντινής περιόδου από την πρώτη αρχιτεκτονική φάση του ναού.

Εορταστικές – λατρευτικές εκδηλώσεις

Παρασκευή 19/10/2012

Εσπέρας Ώρα 5.30. Ακολουθία Αγίου Ευχελαίου (μεγάλη Εκκλησία)
Σάββατο 20/10/2012

Εσπέρας Ώρα 6.00. Πανηγυρικός Εσπερινός χοροστατούντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Μόρφου κ.κ. Νεοφύτου.

Στο τέλος του Εσπερινού θα γίνει λιτάνευση πέριξ του Ναού της ιεράς εικόνος και των ιερών λειψάνων των Αγίων.

Κυριακή 21/10/12     

Πρωί Ώρα 6.30. Πανηγυρική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου  Μόρφου κ.κ. Νεοφύτου.

Εσπέρας Ώρα 5.30. Ακολουθία Εσπερινού και στη συνέχεια του παρακλητικού κανόνος προς τους Αγίους Βαρνάβα και Ιλαρίωνα, τον οποίο θα ψάλλει χορός μοναζουσών εκ της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ορούντας. Κατά τη διάρκεια της παράκλησης θα εκτίθενται τα ιερά λείψανα των Αγίων προς προσκύνηση.