Ο Πανιερώτατος
Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος, μετά την πρόσφατη αγιοκατάταξη του οσίου
Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου, εξέφρασε την επιθυμία να μεταβεί για προσκύνημα
στον τόπο όπου αγίασε ο όσιος και έζησε τα ύστερά του χρόνια, οικοδομώντας ιερό
ησυχαστήριο με μεγαλοπρεπή ναό, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού,
στο Μήλεσι Αττικής.
Και ο Θεός,
που δίνει «εκάστω κατά την καρδίαν αυτού», τον αξίωσε να εκπληρώσει τη θεοφιλή
του αυτή επιθυμία. Αφορμή αυτής της ιεραποδημίας υπήρξε η πρόσκληση που έλαβε ο
Πανιερώτατος από το Σπίτι της Κύπρου, την Πρεσβεία της Κύπρου και το Εθνικό και
Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών,να παραβρεθεί στην παρουσίαση του βιβλίου του
κ. Ιωάννη Γ. Κασίνη, «Οδοιπορικό στις εκκλησίες της κατεχόμενης
Κύπρου».
Αποδεχόμενος,
λοιπόν, με ιδιαίτερη χαρά ο Πανιερώτατος την πρόσκληση, και συνοδευόμενος από
τον αρχιερατικό επίτροπο της Μητροπόλεώς μας, π. Χριστόφορο Δημητρίου, και τον
γράφοντα, έφτασε στις 11 Μαΐου στην Αθήνα, συγκινημένος που θα διερχόταν τόπους
γνώριμους και αγιασμένους, κατεξοχήν της περιφέρειας Αττικής και της
Εύβοιας, στους οποίους είχε τη μεγάλη ευλογία να ζήσει κατά τη διάρκεια των
σπουδών του, τόσο στη Νομική, όσο και στη Θεολογική Επιστήμη. Εκεί ήλθε σε
επαφή με αγιασμένους ανθρώπους, που καθόρισαν τη ζωή του και οι οποίοι, από
ό,τι φαίνεται, καθορίζουν και τη ζωή πολλών σύγχρονων Ορθοδόξων Χριστιανών· και
τούτο, διότι πλείστοι εξ αυτών είναι όσιοι πατέρες και μητέρες της Ορθοδόξου
Εκκλησίας της εποχής μας. Έθεσε λοιπόν ως προστάτες του σ’ αυτή την ιεραποδημία
τους τρεις σύγχρονους οσίους: Πορφύριο, Ιάκωβο και Ευμένιο.
Φτάνοντας στο
αεροδρόμιο, μας υποδέχτηκε θερμά ο κ. Ανδρέας Χριστοφόρου, συγγενικό πρόσωπο
του π. Χριστοφόρου, ο οποίος υπήρξε καθ’ όλη τη διάρκεια της ιεράς αυτής
εξόρμησής μας συνοδοιπόρος και συμπαραστάτης μας, προσφέροντάς μας τις
πολύτιμες γνώσεις του στην ξενάγηση στα διάφορα προσκυνήματα, τη φιλοξενία του
και τον πολύτιμο χρόνο του.
Πρώτη μας
επίσκεψη, τη Δευτέρα 12 Μαΐου, αποτέλεσε ο π. Σίμων στην περιοχή Λυκαβηττού,
πλησίον του σταδίου του Παναθηναϊκού στην Αθήνα, ο οποίος υπήρξε
πνευματικοπαίδι του Γέροντος Ευμενίου Σαριδάκη. Ο π. Σίμων είναι συγγραφέας
πολλών πνευματικών βιβλίων. Ιδιαιτέρως μνημονεύουμε τὶς βιογραφίες
του οσίου Νικηφόρου του Λεπρού και του Γέροντος Ευμενίου Σαριδάκη, που συνέγραψε.
Εκεί είδαμε το μικρό ασκητήριό του και προσκυνήσαμε με ευλάβεια τεμάχιο
λειψάνου του αγίου Νικηφόρου του Λεπρού. Κατόπιν, η μικρή μας συνοδεία μαζί με
τον π. Σίμωνα κατευθυνθήκαμε στο Νοσοκομείο Λοιμωδών Νόσων στο Αιγάλεω, όπου
νοσηλεύονταν παλαιότερα οι λεπροί ασθενείς.
Εκεί
συναντήσαμε μερικούς πρώην ασθενείς και νυν θεραπευμένους και προσκυνήσαμε στο
εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, στο οποίο λειτουργούσε και έκανε μακρές
Ακολουθίες ο πατήρ Ευμένιος, ο οποίος είχε ως πνευματικό πατέρα τον άγιο
Νικηφόρο τον Λεπρό. Με χαρά διαπιστώσαμε, ότι το πρόγραμμα των ιερών Ακολουθιών
του π. Ευμενίου συνεχίζει πιστά ο σημερινός εφημέριος των Αγίων Αναργύρων, π.
Στέφανος, που, μαζί με την άξια πρεσβυτέρα του, ευτρέπισαν τα ταπεινά κελλιά
του Γέροντος Ευμενίου, τα κρατούν ανοικτά στους προσκυνητές και μεταμορφώνουν
τον παλαιό φούρνο των λεπρών σε παρεκκλήσι του Οσίου Νικηφόρου.
Στο δρόμο για
ξεκούραση, δράξαμε την ευκαιρία και περπατήσαμε στον Υμηττό, ένα πανέμορφο βουνό της Αττικής, θαυμάζοντας το ειδυλλιακό περιβάλλον με τις μεγάλες
εκτάσεις πρασίνου. Εκτός από τις ομορφιές της φύσης, στον Υμηττό υπάρχουν και
αρχαιολογικοί χώροι, αλλά και σπουδαία βυζαντινά μοναστήρια. Ανάμεσα σε αυτά,
επισκεφθήκαμε το μοναστήρι της Παναγίας Καισαριανής, που χρονολογείται στον 12ο
αιώνα και είναι κτισμένο στις πλαγιές του βουνού, πάνω στα ερείπια αρχαίου
ναού. Η μονή άκμασε τον 12ο και 13ο αιώνα, οπόταν αποτελούσε πολιτιστικό και
πνευματικό κέντρο, και είναι αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Προχωρώντας,
συναντήσαμε το Φραγκομονάστηρο, ρωμαιοκαθολική εκκλησία του Αγίου Μάρκου, που
κτίσθηκε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Το ύψωμα του μοναστηριού προσφέρει
πανοραμική θέα. Από εκεί θαυμάσαμε την Αθήνα, μέχρι τον Πειραιά και την Αίγινα.
Το βράδυ της
ίδιας ημέρας παρευρεθήκαμε στο Σπίτι της Κύπρου (οδός Ξενοφώντος 2Α) στην
Αθήνα, για την παρουσίαση του βιβλίου του κ. Ιωάννη Γ. Κασίνη, «Οδοιπορικό
στις εκκλησίες της κατεχόμενης Κύπρου». Ανάμεσα στους ομιλητές ήταν
και ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος, ο οποίος κλήθηκε να δώσει
τη δική του χροιά σε αυτό το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο που αφορά στις εκκλησίες
της κατεχόμενης Κύπρου, όντας γνωστός για την ευαισθησία και τις γνώσεις του σε
τέτοια βαρύνουσας σημασίας θέματα. Μετά το πέρας της εν λόγω παρουσίασης,
δεχτήκαμε πρόσκληση από τον κ. Ανδρέα Ι. Βοσκό, Ομότιμο Καθηγητή Αρχαίας
Ελληνικής Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και
έναν από τους ομιλητές, για δείπνο στο εστιατόριο του Πανεπιστημίου.
Ημέρα Τρίτη,
13 Μαΐου, και ο επόμενος και συνάμα βαρυσήμαντος σταθμός μας υπήρξε το
μοναστήρι του σύγχρονου οσίου Πορφυρίου, αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος
Χριστού, όπου και το αγιασμένο κελί του οσίου, στο οποίο πολλοί πιστοί τον
επισκέπτονταν για πνευματική στήριξη. Εκεί μας υποδέχτηκε θερμά ο επιστάτης της
μονής, κ. Γεώργιος Αρβανίτης. Το Ιερό Γυναικείο Ησυχαστήριο αυτό βρίσκεται στο
Μήλεσι Αττικής, στην Κοινότητα Μαλακάσας και υπάγεται στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών.
Προϊσταμένη της αδελφότητας είναι η Γερόντισσα Φεβρωνία.
Τα κτίρια του
Ησυχαστηρίου άρχισαν να κτίζονται το 1981 και προχώρησαν σταδιακά, ενώ ο ναός
θεμελιώθηκε στις 26-2-1990. Ο σκελετός του, από οπλισμένο σκυρόδεμα,
ολοκληρώθηκε την άνοιξη του 1992, λίγους μήνες μετά την κοίμηση του αγίου
Πορφυρίου. Όταν εκοιμήθη ο όσιος (2-12-1991), έλειπε μόνον ο τρούλος. Τα έργα
συνεχίζονται. Εντύπωση προκαλεί η συνεχής προσέλευση πιστών προσκυνητών από όλα
τα μέρη της γης. Το Ησυχαστήριο αποτελεί πράγματι ένα οικουμενικό προσκύνημα.
Το βράδυ τελέσαμε σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, γεμάτοι ψυχική αγαλλίαση, αγρυπνία
επί τη εορτή της Μεσοπεντηκοστής, προεξάρχοντος του Πανιερωτάτου Μητροπολίτου
Μόρφου κ. Νεοφύτου. Η προσέλευση των πιστών ήταν αθρόα και η παρουσία του οσίου
Πορφυρίου αισθητή στις ψυχές μας.
Ο
Πανιερώτατος, μετά το πέρας της αγρυπνίας, ανέφερε λόγια ψυχωφελή, προς δόξαν
Θεού. Συγκεκριμένα, έκανε λόγο για την προσδοκία, την αναμονή και τη δίψα του
Αγίου Πνεύματος, που πρέπει να διακρίνει εμάς τους Χριστιανούς. Για να
μπορέσουμε να ζήσουμε κάτι από το μέγεθος αυτών των δύο εορτών, που συναντώνται
στην εορτή της Μεσοπεντηκοστής, η οποία αποτελεί και το χρονικό τους μέσο,
δηλαδή της Αναστάσεως και της Πεντηκοστής, πρέπει να εκζητήσουμε τη Χάρη του
Αγίου Πνεύματος, να διψούμε την ευσέβεια. Κριτήριο για εμάς τους Ορθοδόξους
στην προσπάθειά μας για εφαρμογή του Ευαγγελίου αποτελεί η μετάνοια. Κύριο
χαρακτηριστικό των αγίων είναι η μετάνοια, αφού δια μέσου αυτής αγίασαν και
αγιάζουν, όπως και ο όσιος Πορφύριος. Ένας άλλος όσιος των ημερών μας, ο Γέροντας
Ιάκωβος της Εύβοιας, ο γίγαντας της απλότητας, όπως τον απεκάλεσε ο άγιος
Πορφύριος, έλεγε συνεχώς, «με συγχωρείτε, με συγχωρείτε…», επειδή είχε γρήγορο
νου, σώφρονα λογισμό και καρδία νήφουσα. Έτσι κι εμείς, ας προσπαθήσουμε, κατά
δύναμιν, να ζήσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας με οσιακούς τρόπους.
Την επόμενη
μέρα, Τετάρτη 14 Μαΐου, βρεθήκαμε στην Ιερά
Μονή του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου του Μακρινού, κοντά στα Μέγαρα, η οποία
ανυψώνεται προς τους βόρειους πρόποδες των Γερανείων, σε πευκόφυτη πλαγιά. Ο
συνδυασμός των πέριξ ορεινών κορυφογραμμών με τον προς βορρά εκτεινόμενο κόλπο
του Κορινθιακού, συνθέτει θαυμαστό ορίζοντα και προκαλεί και προσκαλεί τον
προσκυνητή σε δοξολογία του Δημιουργού. Η Μονή ανήκει εκκλησιαστικά στη
Μητρόπολη Μεγάρων και Σαλαμίνος και εγκαταβιώνουν σ᾽ αυτή 72
αδελφές. Λόγω της μεγάλης αποστάσεως της Μονής από τα Μέγαρα, δόθηκε σ᾽ αυτήν η
προσωνυμία «Μακρινός», σε αντιδιαστολή προς τους άλλους ναούς, που ευρίσκονται
εντός και πλησίον της πόλης. Ηγουμένη της μονής είναι η γερόντισσα Μακρίνα.
Αξίζει να
σημειωθεί, ότι πνευματικός πατήρ και κτίτωρ της Ιεράς Μονής του Αγίου Ιωάννου
του Μακρινού Μεγάρων υπήρξε μια κρυφή αγία μορφή, ο μακαριστός πατήρ Δαμασκηνός
Κατρακούλης. Στο καθολικό της Μονής τελέσαμε εσπερινό, απόδειπνο και τους
χαιρετισμούς της Παναγίας. Τελέσαμε ακόμη, καθηκόντως, και τρισάγιο στον
τάφο του μακαριστού Γέροντος. Μας εντυπωσίασαν εδώ, πρέπει να πούμε, τα
καλαίσθητα χρυσοκεντήματα και οι ωραιότατες αγιογραφίες δια χειρός των
μοναζουσών. Η Ιερά Μονή Μακρινού αποτελεί ένα μεγάλο εργαστήριο εκκλησιαστικών
τεχνών, όπου οι αδελφές εργάζονται μετ᾽ επιστήμης προς δόξαν Θεού.
Με την ιερή
αυτή περιδιάβασή μας να συνεχίζεται, την Πέμπτη 15 Μαΐου, η συνοδεία μας
κατευθύνθηκε στην Ιερά Μονή Οσίου Μελετίου στον Κιθαιρώνα. Φτάνοντας εκεί, μας
υποδέχτηκαν θερμά οι αδελφές της μονής, καθώς και ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας,
κ. Παναγιώτης Τουλιάτος, Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου
Πολυτεχνείου και Καθηγητής και Πρόεδρος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του
Πανεπιστημίου Frederick, με ειδίκευση στην αποκατάσταση Ιστορικών και
Μνημειακών Κατασκευών.
Στη συνέχεια
είχαμε την ιδιαίτερη ευλογία να προσκυνήσουμε τον τάφο του αγίου Μελετίου και
την τιμία κάρα του, καθώς και να επισκεφθούμε ένα από τα παραλαύρια κελλιά της
μονής. Το μοναστήρι του Οσίου Μελετίου είναι ένα σπάνιο δείγμα, του πώς ένα
μνημείο μπορεί να λειτουργεί ως μονή, χωρίς να απολέσει τον μνημειακό-ιστορικό
του χαρακτήρα.
Στο σημείο
αυτό αξίζει να αναφερθεί, ότι το μοναστήρι συνδέεται με την αναμόρφωση του
μοναστικού βίου στην Ελλάδα. Πολύτιμη πηγή για την ιστορία του μνημείου
αποτελεί ο βίος του οσίου Μελετίου του Νέου, ο οποίος και υπήρξε ιδρυτής, όχι
μόνο της Μονής αυτής, αλλά και πλήθους παραλαυρίων της. Χαρακτηριστικά, στον
βίο του αναφέρονται εικοσιτέσσερα παραλαύρια σε μικρή ή μεγάλη ακτίνα από τη
Μονή. Το καθολικό είναι ένας μικρός ναός, τετρακιόνιος
σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, που έχει και προσαρτημένο παρεκκλήσιο.
Χρονολογείται στον 12ο αιώνα. Από τον αρχικό ζωγραφικό διάκοσμο του ναού μόνο
σπαράγματα σώζονται. Στον κυρίως ναό και στη λιτή, οι τοιχογραφίες
χρονολογούνται στον 17ο αιώνα.
Ακολούθως
πορευθήκαμε στη Θήβα, στον τάφο του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Λουκά. Ο π.
Σπυρίδων Βασιλάκος από τη Σαντορίνη, προϊστάμενος του προσκυνήματος, ο οποίος
μαζί με τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ.κ. Ιερώνυμο αγωνίστηκαν για να καταστεί αυτός
ο χώρος ιερό προσκύνημα, μας καλωσόρισε εγκάρδια. Εκεί τελέσαμε Παράκληση στον
Απόστολο Λουκά. Σύμφωνα με τον Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ο άγιος
Λουκάς ο Ευαγγελιστής, που ήταν ελληνικής καταγωγής από την Αντιόχεια της
Συρίας και ιατρός επιστήμων της εποχής εκείνης, τελείωσε τη ζωή του μαρτυρικώς
στη Θήβα της Βοιωτίας (τον κρέμασαν σε μια ελιά, σύμφωνα με την Εκκλησιαστική
Ιστορία του Νικηφόρου
Καλλίστου Ξανθοπούλου [ βλ. J.–P. MIGNE, Patrologia Graeca, 145,210]), όπου είχε έλθει να κηρύξει
το Ευαγγέλιο, μετά το Μαρτύριο του Αποστόλου Παύλου στην Ρώμη επί Νέρωνος,
σύμφωνα και με τη μαρτυρία του εκκλησιαστικού ιστορικού Ευσεβίου. Μέσα στον
ναό, στο δεξιό μέρος του ιερού (διακονικό), βλέπουμε σήμερα την αρχαία ρωμαϊκή
λάρνακα (σαρκοφάγο), όπου είχε εναποτεθεί το άγιο λείψανο του αποστόλου.
Επί
Αυτοκράτορος Κωνσταντίου (337-361), υιού του Μεγάλου Κωνσταντίνου, το άγιο
λείψανο μετεφέρθη στην Κωνσταντινούπολη (3 Μαρτίου 357) με την επιστασία του
αγίου μεγαλομάρτυρος Αρτεμίου, τότε Δούκα της Αιγύπτου, και τοποθετήθηκε
κάτω από το ιερό του Ναού των Αγίων Αποστόλων, μαζί με τα άγια λείψανα των
αποστόλων Ανδρέου και Τιμοθέου. Κατά την μαρτυρία του ως άνω εκκλησιαστικού
συγγραφέως Νικηφόρου Καλλίστου Ξανθοπούλου, την ημέρα του μαρτυρίου του
αποστόλου Λουκά έπεφτε από τον ουρανό ένα θαυματουργό υγρό επάνω στον τάφο του,
που θεράπευε τις οφθαλμικές παθήσεις. Η θεραπευτική αυτή δύναμις εξέρχεται
μέχρι σήμερα από τη μαρμάρινη λάρνακα. Το γεγονός, ότι η λάρνακα εξακολουθεί να
θαυματουργεί ύστερα από τόσους αιώνες, είναι αποδεικτικό στοιχείο ότι πρόκειται
για τον αυθεντικό τάφο του Ευαγγελιστού Λουκά. Το άγιο λείψανο βρίσκεται σήμερα
στην Πάδοβα της Ιταλίας, κοντά στην Βενετία, όπου μεταφέρθηκε από τους Φράγκους
κατακτητές του Βυζαντίου το 1204, και είναι τοποθετημένο στην εκκλησία Santa
Justina στο κέντρο της πόλης.
Κατόπιν,
κατευθυνθήκαμε στην ανδρώα ιερά μονή του Τιμίου Προδρόμου στο χωριό Λαφύστι της
Λειβαδιάς. Ηγούμενος της αδελφότητας είναι ο ιερομόναχος Πορφύριος Καλλής.
Αρχικά κάναμε δέηση και προσκυνήσαμε και τα τίμια λείψανα του αγίου
οσιομάρτυρος Λουκιανού, που αποθησαυρίζονται εδώ. Εν συνεχεία μας παρέθεσαν οι
πατέρες τράπεζα και συνομιλήσαμε μαζί τους. Θαυμάσαμε το εξαίσιο τοπίο εντός
του μοναστηριού, όπως το ποτάμι, το αγίασμα που είναι πίσω από το ιερό, καθώς
και τα ζώα, που εκτρέφουν οι αδελφοί της μονής, όπως ελάφια, κότες, χήνες και
πάπιες. Οι μοναχοί της Μονής αυτής έχουν επιλέξει την πτωχεία ως τρόπο ασκήσεως,
αποποιούμενοι κάθε ευκολία της σύγχρονης ζωής και επιμελούμενοι την εν
καθημερινή μετανοία προσευχή. Η μονή αποτελεί ένα πνευματικό πνεύμονα της
περιοχής, καθώς εδώ τελούνται καθημερινώς όλες οι ακολουθίες, με συχνές θείες
Λειτουργίες. Η μονή πανηγυρίζει στις 29 του Αυγούστου.
Την Παρασκευή,
16 Μαΐου, επισκεφθήκαμε την Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης στη Ροδόπολη, όπου
βρίσκονται οι τάφοι δύο συγχρόνων οσιακών μορφών: Των αειμνήστων Γερόντων
Ελπιδίου Χασάπη, δίδυμου αδελφού του αγίου νέου ιερομάρτυρος Φιλουμένου του
Κυπρίου, και του π. Αθανασίου Χαμακιώτου. Εκεί τελέσαμε τρισάγιο στη μνήμη
τους. Αξίζει να αναφερθεί ότι το Ιερό Ησυχαστήριο της Παναγίας Φανερωμένης
ίδρυσε ο ως άνω Γέροντας Αρχιμ. Αθανάσιος Χαμακιώτης (1891-1967), εφημέριος του
Ιερού Παρεκκλησίου Παναγίας Νερατζιωτίσσης Αμαρουσίου. Ο π. Αθανάσιος
Χαμακιώτης, ο οποίος έζησε χρόνια στο Μαρούσι και εφημέρευσε στο Ιερό
Παρεκκλήσιο Παναγίας Νερατζιωτίσσης σχεδόν επί 30ετία, υπήρξε εξέχουσα
πνευματική μορφή και φωτεινός οδηγός πολλών ψυχών. Κατέκτησε τις καρδιές των
ευλαβών κατοίκων της πόλεως του Αμαρουσίου και τους καθοδήγησε πνευματικά,
αφήνοντας μέχρι σήμερα ανεξίτηλο το πέρασμά του στη μνήμη τους. Εξάλλου, ο
ανωτέρω Γέροντας Ελπίδιος διετέλεσε γιὰ χρόνια
Πνευματικός της αδελφότητας αυτής. Ηγουμένη της Μονής είναι σήμερα η Κυπρία
στην καταγωγή μοναχή Παρασκευή.
Το Σάββατο, 17
Μαΐου, αναχωρήσαμε για την αγιοτόκο Εύβοια. Αρχικά φτάσαμε στο Νέο Προκόπι
Ευβοίας, στον ναό του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου, όπου είχαμε την ευλογία να
προσκυνήσουμε το άφθαρτο λείψανό του. Ο άγιος αυτός, όπως μαρτυρεί ο βίος του,
έζησε με εγκράτεια, αγνότητα, νηστείες, προσευχές, δόξασε τον Θεό ανάμεσα σε
αλλοδόξους και αλλοπίστους, και ο Θεός του απάντησε, δοξάζοντάς τον στον Ουρανό
και στη γη. Μπροστά στην αγία του λάρνακα, παράλυτοι περιπατούν, τυφλοί
αναβλέπουν, δαιμόνια φυγαδεύονται, ανίατες αρρώστειες θεραπεύονται. Με τα
θαύματά του, ο άγιος Ιωάννης αποκαλύπτει, ότι ζει και κινείται και βοηθάει τον
άνθρωπο να αποκτήσει την εσωτερική του ελευθερία, την ψυχική, και με την
ακτινοβολία του ζωογονεί άτομα και λαούς. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κάθε
χρόνο, με δέος και κατάνυξη, περνούν μπροστά από το ιερό του λείψανο, το μέγα
αυτό κειμήλιο της Ορθοδοξίας. Σε όλους δίνει την ζωογόνο αύρα της Χάρης, που
έλαβε από τον δωρεοδότη Παντοδύναμο Θεό.
Το μεσημέρι του
Σαββάτου μας φιλοξένησαν για γεύμα στο σπίτι τους το αβραμιαίο ζεύγος
Αναστάσιος και Αθηνά Κουρσάρη στα Άνω Ιλίσια. Οι άνθρωποι αυτοί έγιναν
εστιάτορες πνευματικών και υλικών αγαθών, τόσο στον Πανιερώτατο Μητροπολίτη
μας, όσο και σε πλείστους άλλους Κυπρίους κληρικούς και λαϊκούς, την εποχή των
φοιτητικών τους σπουδών στην Αθήνα. Και ο Πανιερώτατος θέλησε να τους
ευχαριστήσει με την ευλογία της αρχιερατικής παρουσίας του. Στο γεύμα είχαμε
την ιδιαίτερη τιμή και χαρά να έχουμε συνδαιτημόνα τον πνευματικό πατέρα της
ενορίας του Αγίου Γερασίμου Ιλισίων, π. Γεώργιο Καλαντζή. Ο εκλεκτός αυτός
ιερέας διετέλεσε Πνευματικός πολλών Κυπρίων φοιτητών, και το λειτουργικό ήθος
της ενορίας του Αγίου Γερασίμου εμπνέει πολλούς κληρικούς της Εκκλησίας του
Αποστόλου Βαρνάβα.
Κατά το
απόγευμα, με μεγάλη αγαλλίαση και χαρά, φθάσαμε στη μονή του Οσίου Δαυΐδ του
Γέροντος. Στην είσοδο της μονής μας προϋπάντησε ο νέος Καθηγούμενος,
αρχιμανδρίτης Γαβριήλ, μαζί με την αδελφότητα της μονής. Ο Πανιερώτατος για
πρώτη φορά εισήλθε στη μονή χωρίς την παρουσία του πρωταδελφού Κυρίλλου, του
πρώην καθηγουμένου. Τον συνάντησε «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ» στον αναστάσιμο τάφο του, παρά τους
πόδας του οσίου Γέροντος Ιακώβου Τσαλίκη. Εκεί προσκυνήσαμε τα μυροβόλα και
θαυματουργά λείψανα του οσίου Δαυίδ του Γέροντος, τα οποία φυλάσσονται σε
καλλίτεχνη λειψανοθήκη, το θυμιατό και το πετραχήλι του αγίου (ρωσικής
προέλευσης), καθώς και τους τάφους των δυο ως άνω αγίων Γερόντων Ιακώβου και
Κυρίλλου, και κατόπιν τελέσαμε εσπερινό. Το βράδυ διανυκτερεύσαμε στο
μοναστήρι, δεχόμενοι την εγκάρδια φιλοξενία των πατέρων. Ας σημειωθεί, ότι η εν
λόγω μονή βρίσκεται χτισμένη στην καρδιά πυκνόφυτης έκτασης, στα χαμηλά των
βουνών «Καβαλλάρης» και «Ξηρόν όρος», αντίκρυ του χωριού Δρυμώνα και πάνω από
το χωριό Καλαμούδι.Το έτος της πρώτης οικοδόμησης της Μονής δεν είναι ακριβώς
γνωστό. Το βέβαιο είναι ότι προϋπήρχε του 1500, αφού ο όσιος Δαυίδ (που
έζησε γύρω στο 1550) δημιούργησε την Μονή πάνω στα ερείπια προϋπάρχοντος ναού.
Μεταξύ άλλων, οι προσκυνητές έχουν την δυνατότητα να επισκεφτούν το ασκητήριο
του οσίου Δαυΐδ, διανύοντας με τα πόδια μία μικρή απόσταση μέχρι την σπηλιά,
όπου ασκήτεψε ο θαυματουργός όσιος.
Την επομένη,
Κυριακή 18 Μαΐου, τελέστηκε αρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του
Πανιερωτάτου Μητροπολίτη μας, κ. Νεοφύτου, συμπαραστατουμένου από τους πατέρες
της μονής και με την παρουσία πλήθους πιστών. Ο Πανιερώτατος, κάθε φορά που με
τη βοήθεια του Θεού τυγχάνει να επισκέπτεται τον τόπο αυτό, αισθάνεται
συγκινημένος, αφού εκεί υπήρξε ηγούμενος της μονής ο πνευματικός πατέρας του,
μακαριστός Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης. Είναι γι᾽ αυτό, που
αισθανόμαστε και εμείς, τα μέλη της μικρής συνοδείας, ότι τον έχουμε στον
ουρανό συμπαραστάτη και βοηθό στην κάθε μας στιγμή.
Στο τέλος της
Θείας Λειτουργίας, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος δεν παρέλειψε
να αναφερθεί στη ζητουμένη καθαρότητα του βίου του χριστιανού: «Τα χρόνια μας,
όσα και να επιτρέψει ο Θεός να είναι, είτε λίγα είτε πολλά, πρέπει να
χαρακτηρίζονται από καθαρότητα ψυχής και καρδίας. Το ερώτημα όμως είναι, πώς
μπορεί ο άνθρωπος να το πετύχει αυτό; Ο άνθρωπος καθαρίζεται, φωτίζεται και
αγιάζεται δια της μετανοίας. Εντούτοις, υπάρχει και μια προϋπόθεση: να λαχταρά
ο άνθρωπος για την αλήθεια και τη γνώση του Θεού. Οι αμαρτωλοί άνθρωποι, όπως
είμαστε όλοι, αναζητούν κάτι που θα τους απαλλάξει από την αμαρτία, και αυτό ο
Θεός είναι σε θέση να το δει στα μάτια των ανθρώπων, δίνοντάς τους δύναμη και
ευκαιρίες για να ενωθούν με την Αλήθεια». Παράλληλα, έκανε μνεία για τους δύο
μακαριστούς ηγούμενους της μονής του Οσίου Δαυίδ, τον πατέρα Ιάκωβο και τον
πατέρα Κύριλλο: «Και οι δύο κατόρθωσαν να φανερώσουν τον Χριστό στη ζωή των
πιστών, ο μεν π. Ιάκωβος δια της ασκήσεως, ο δε π. Κύριλλος δια της
φιλοξενίας.» Παρότρυνε τους πατέρες του μοναστηριού να διατηρήσουν τα δυο
θεάρεστα χαρακτηριστικά, που γνώρισε ο ίδιος στο τόπο εκείνο: την φιλοξενία και
την ανεπιτήδευτη αγάπη, καθώς και το να μνημονεύουν οι πατέρες ονόματα ζώντων
και κεκοιμημένων. Τέλος, ευχήθηκε, ο Θεός να δώσει να συνεχίσουμε τον βηματισμό
μας στην οδό των οσίων πατέρων μας και ηγουμένων της μονής, Νικοδήμου, Ιακώβου
και Κυρίλλου.
Η τελευταία
ευλογία της ιεραποδημίας μας τούτης υπήρξε, καθοδόν προς το αεροδρόμιο, ημέρα
Δευτέρα 19 Μαΐου, η προσχηματική μας επίσκεψη στο μετόχι της Αγίας Αικατερίνης
της Ιεράς Μονής Σινά στην Αθήνα. Εδώ διακονεί ο φίλος των φοιτητικών χρόνων του
Πανιερωτάτου, π. Γεννάδιος Δεμερτζής, που μας υποδέχθηκε και μας φιλοξένησε με
την ανοικτόκαρδη αγκαλιά, που πάντοτε τον χαρακτηρίζει. Αξιόλογες είναι οι
φορητές εικόνες που βρίσκονται στον ναό: του Ιωάννου του Προδρόμου (έργο της
Κρητικής Σχολής, του 15ου αι.), της αγίας Αικατερίνης στο δεξιό μαρμάρινο
προσκυνητάρι (λαϊκότροπο έργο του 17ου αι.), η ένθρονη Θεοτόκος, στο αριστερό
μαρμάρινο εικονοστάσι, και ο άγιος Σπυρίδων (έργα της Επτανησιακής Σχολής του
18ου αι.). Η ώρα είναι 3:30 και είμαστε έτοιμοι για απογείωση για το αεροδρόμιο
της Λάρνακας!
Ο Πανιερώτατος,
συγκινημένος που αντάμωσε τα μέρη όπου έζησαν και ζουν άνθρωποι άγιοι, που
καθόρισαν και καθορίζουν τη ζωή του, αισθάνεται βαθύτατη ευγνωμοσύνη σε αυτούς
τους αγίους πατέρες και τις αγίες μητέρες, που με τη βιοτή τους ίσταντο και
ίστανται αρωγοί και συμπαραστάτες στο διάβα της ζωής, τόσο του ιδίου, όσο και
πολλών άλλων ανθρώπων, οι οποίοι καλούνται να ζήσουν σε χαλεπούς πνευματικά
καιρούς, για να αγωνιστούν έτι περισσότερο. Ο ίδιος ευχαρίστησε τον Θεό και
τους τρεις οσίους, που έθεσε εξαρχής αυτής της ιεράς αποδημίας προστάτες του :
τον συμπαντικό άγιο της εποχής μας Πορφύριο, τον γίγαντα της απλότητας, Γέροντα
Ιάκωβο, και τον πατέρα της χαράς, Γέροντα Ευμένιο. Το προσκύνημα αυτό για τον
Πανιερώτατο υπήρξε αληθώς προσκύνημα ευγνωμοσύνης!
Διακόνου
Φοίβου Παναγιώτου – Ι. Μ. Μόρφου