Αρχιεπισκοπική Εγκύκλιος επί τη εορτή του Πάσχα

† ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

ἐλέῳ Θεοῦ, Ἀρχιεπίσκοπος

Νέας Ἰουστινιανῆς καί πάσης Κύπρου,

Παντί τῷ Χριστεπωνύμῳ Πληρώματι

τῆς Ἁγιωτάτης Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου,

Χάριν, εἰρήνην καί εὐλογίαν παρά τοῦ ἐνδόξως ἐκ νεκρῶν

Ἀναστάντος Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Χριστὸς Ἀνέστη!

Ὅ,τι δὲν μπόρεσε νὰ ἀποκτήσει ὁ πρῶτος Ἀδὰμ στὸν κῆπο τῆς Ἐδέμ, τὴ γεύση τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς καὶ τὴν ἀθανασία, τοῦ τὸ χαρίζει σήμερα ὁ νέος Ἀδὰμ στὸν κῆπο τοῦ Γολγοθᾶ. Ἀπὸ τὸν τάφο αὐτοῦ τοῦ κήπου λαμβάνει ὁ ἄνθρωπος τὴ ζωή.

Τόπος πένθους στενόχωρος, χαρακτηριστικός τῆς ἀνθρώπινης ἀπόγνωσης ἦταν ὁ τάφος.  Ἐκεῖνος ὁ τάφος ὅμως ἀνεδείχθη περιφανὲς μνημεῖο τῆς ὁριστικῆς νίκης κατὰ τοῦ θανάτου, σημεῖο ἀναφορᾶς καὶ κέντρο ζωῆς τοῦ σύμπαντος κόσμου.  

            Τὸ φαιδρὸ τῆς Ἀναστάσεως κήρυγμα, μὲ τὴ φυγόκεντρο δύναμη ποὺ τὸ χαρακτηρίζει, ἀπὸ  τὸν «ἀποκεκυλισμένον λίθον τοῦ μνήματος» διεχύθη ἔκτοτε παντοῦ, στὴ γῆ, στὸν οὐρανό, στὰ καταχθόνια. Κι ἐμεῖς, ἐνωτιζόμενοι τὸ θεῖο αὐτὸ μήνυμα καὶ «τὴν τῶν συμβόλων ἔκβασιν ὁρῶντες» προσερχόμεθα, κατὰ τὴ μοναδικὴ καὶ φωτοφόρο αὐτὴ νύκτα, «λαμπαδηφόροι τῷ προϊόντι Χριστῷ ἐκ τοῦ μνήματος» καὶ συνεορτάζομε «ταῖς φιλεόρτοις τάξεσι Πάσχα Θεοῦ τὸ σωτήριον».

Ἡ ἁμαρτία τῶν πρωτοπλάστων εἶχε ὡς συνέπεια τὴν ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό, τὸν ἐκπεσμὸ ἀπὸ τὸ ὕψος τῆς μοναδικῆς ἀξίας του, τὴν ἀμαύρωση τοῦ θεοδωρήτου κάλλους του καὶ τὴν κυριαρχία τῆς θλίψης στὸν κόσμο. Ὁ Σταυρὸς καὶ ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ κατέστησαν δυνατὴ τὴν προσέγγιση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου καὶ ἔδωσαν πάλιν τὴ δυνατότητα στὸν ἄνθρωπο νὰ γίνει υἱὸς Θεοῦ. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος διασαφηνίζει ὅτι «...κατηλλάγημεν τῷ Θεῷ διὰ τοῦ θανάτου τοῦ Υἱοῦ αὐτοῦ» (Ρωμ. Ε΄10).

            Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἔρχεται σήμερα νὰ ἀποδείξει περίτρανα ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι ἕνα ὂν τὸ ὁποῖο χάνεται γιὰ πάντα μὲ τὸν θάνατο, μία ἁπλὴ μηχανὴ ποὺ φθείρεται διαρκῶς μέχρις ὅτου καταλήξει στὴν ὁριστικὴ διάλυση. Ἡ Ἀνάσταση διδάσκει ὅτι πέραν τοῦ τάφου, πέραν ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτό, ὑπάρχει ἕνας ἄλλος, ὡραιότερος κόσμος, ποὺ δίνει βαθύτερο νόημα στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸς ὁ ἄφθαρτος κόσμος ἐγκαινιάζεται σήμερα μὲ τὴν Ἀνάσταση.

            Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ πειστικότερη ἀπόδειξη ὅτι εἰς τὸ τέλος ἡ ἀλήθεια κατισχύει τοῦ ψεύδους, ἡ δικαιοσύνη νικᾷ τὴν ἀδικία, ἡ ἀγάπη θριαμβεύει ἐπὶ τοῦ μίσους∙ ἡ τιμιότητα, τὸ καθῆκον, ἡ ἀρετή, καί ἡ θυσία δικαιώνονται. Ἡ Ἀνάσταση ἐνισχύει τὸν ἄνθρωπο γιὰ ἀντιμετώπιση ὅλων τῶν ἀντιξοοτήτων τῆς ζωῆς, θέτει σ’αὐτὸν ἀνώτερους στόχους καὶ τὸν παρακινεῖ πρὸς ἐπίτευξή τους. Χωρὶς τὴν Ἀνάσταση καὶ τὴν ἀνακαινιστική της δύναμη δὲν θὰ ἦταν καταληπτὴ ἡ μεταβολὴ τῶν δειλῶν καὶ ἄσημων μαθητῶν τοῦ Σταυρωθέντος σὲ θαρραλέους καὶ τολμηροὺς κήρυκες τοῦ νέου τρόπου ζωῆς. Οἱ Ἀπόστολοι δὲν παύουν νὰ ἀναφέρονται στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ὡς τὴν κινητήρια δύναμη ὅλων τῶν προσπαθειῶν τους. Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ὁμολογεῖ ὅτι οἱ δυνάμεις καὶ τὰ θαύματα ἐνεργοῦνται δι’ αὐτῶν ἐν ὀνόματι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ «ὃν ὁ Θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν». ( Πράξ. Γ΄15).

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Στὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καὶ στὸ ἐμψυχωτικὸ μήνυμά της ὀφείλεται καὶ ἡ ἐπιβίωση τοῦ Γένους μας στοὺς πολλοὺς καὶ ἀσέληνους χρόνους τῆς δουλείας. Οἱ εὐσεβεῖς πρόγονοί μας ἀντιπαρέβαλλαν τὶς ἐθνικὲς κακουχίες καὶ τὶς προσωπικὲς ταλαιπωρίες τους πρὸς τὰ παθήματα τοῦ Χριστοῦ καὶ προσδοκοῦσαν καὶ τῆς πατρίδας τὴν Ἀνάσταση. Τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως, ὡς ἀμετάθετη καὶ ἀνίκητη ἐλπίδα, τοὺς ὁδήγησε μέσα ἀπὸ τὸ σκότος τῆς δουλείας αἰώνων στὴν ἐλευθερία.

 Αὐτῆς τῆς ἐλπίδος ἔχουμε ἀνάγκη κι ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες τῆς Κύπρου σήμερα, ποὺ γιὰ σαρανταένα χρόνια βαδίζουμε τὸν δρόμο τοῦ ἐθνικοῦ μαρτυρίου. Κι ἔχουμε ἀνάγκη αὐτῆς τῆς ἐμψύχωσης, γιατί τριανταπέντε Ἑλληνικοὶ Κυπριακοὶ αἰῶνες καὶ πέραν τῶν ἑκατόν ἀδιάλειπτων Ἑλληνικῶν Κυπριακῶν γενεῶν ἔχουν ἐναποθέσει στοὺς ὤμους μας μία βαρύτατη εὐθύνη: τὴν εὐθύνη τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς πατρίδας μας, τῆς ματαίωσης, πάσῃ θυσίᾳ, τῶν στόχων τῆς Τουρκίας, ποὺ εἶναι ἡ πλήρης κατάληψη τῆς Κύπρου καὶ ἡ ἐκδίωξη τοῦ λαοῦ μας ἀπὸ τὴ γῆ τῶν πατέρων του.

Πολλοί, ἀμέτοχοι τῆς «ἐν ἡμῖν ἐλπίδος» καὶ τῆς ζῳογόνου πνοῆς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, μᾶς προτρέπουν γιὰ ὁποιαδήποτε συνθηκολόγηση, ἐπισείοντας τὸν κίνδυνο τοῦ χρόνου ποὺ παγιώνει, κατὰ τὴ γνώμη τους, τὰ τετελεσμένα. Στὰ μάτια μερικῶν τὰ σαρανταένα χρόνια μπορεῖ νὰ φαίνονται πολλά. Μὰ δὲν πρέπει νὰ ξεχνοῦμε ὅτι τὸ ἑλληνικὸ ἔθνος ἔζησε τετρακόσια χρόνια κάτω ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγό. Κι ἐμεῖς στὴν Κύπρο γιὰ ὀκτὼ συνεχεῖς αἰῶνες ἤμασταν ὑπόδουλοι σὲ διάφορους κατακτητές. Δὲν καμφθήκαμε ὅμως, οὔτε ἀπὸ τὰ φόβητρα οὔτε ἀπὸ τὰ θέλγητρα τοῦ κόσμου καὶ δὲν λιποψυχήσαμε. Δὲν μᾶς ξελόγιασαν σειρῆνες εὐδαιμονίας οὔτε καὶ μᾶς ἔκαμψαν διώξεις καὶ ἐξανδραποδισμοί. Γι’ αὐτὸ καὶ σήμερα πρέπει νὰ ξέρουμε ὅτι  ἐκεῖνο ποὺ παγιώνει τὰ τετελεσμένα κι ὁδηγεῖ στὴν Τουρκοποίηση τῆς Κύπρου δὲν εἶναι τόσο ἡ πάροδος τοῦ χρόνου, ὅσο οἱ συνεχεῖς ὑποχωρήσεις μας καὶ ἡ ἄρνησή μας γιὰ ἀγώνα. Στὴ διαλεκτικὴ τῆς Ἱστορίας τὰ σαρανταένα  χρόνια λογίζονται ὡς μία στιγμὴ∙ καὶ ἂν ἡ ἔκβαση τοῦ ἀγώνα μας εἶναι θετική, καὶ πρέπει δίχως ἄλλο νὰ εἶναι θετική, θὰ παραμείνουν γιὰ τοὺς ἀπογόνους μας ὡς ἕνα ἁπλὸ ἐφιαλτικὸ ὄνειρο.

 Θὰ πρέπει, ὡς ἐκ τούτου, πρῶτα νὰ διαφυλάξουμε ὅ,τι ἔχουμε καί, ξεκινώντας ἀπὸ αὐτό, νὰ ἀνακτήσουμε ὅ,τι πρόσκαιρα χάσαμε: νὰ προστατεύσουμε, κυβέρνηση καὶ λαός, ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ τὴν Κυπριακὴ Δημοκρατία, τὸ μοναδικὸ ἔρεισμά μας γιὰ ἐθνικὴ ἐπιβίωση. Ἂν ἐξακολουθοῦμε νὰ ὑπάρχουμε ὡς Κυπριακὸς Ἑλληνισμὸς καὶ νὰ ἔχουμε τὴ δυνατότητα ἀγώνα εἶναι γιατί ὑπάρχει ἡ Κυπριακὴ Δημοκρατία, ποὺ τὴν κατοχυρώνουν τὰ ψηφίσματα καὶ οἱ ἀποφάσεις τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν, τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης καὶ ἄλλων διεθνῶν ὀργανισμῶν. Νὰ ὑπερασπιστοῦμε, ὕστερα, καὶ τὴν ΑΟΖ τῶν ἐλευθέρων μας περιοχῶν, μὲ τὴν προσφυγὴ σὲ κάθε διεθνὲς βῆμα καὶ τὴ χρήση κάθε μέσου ποὺ διαθέτουμε. Ἔχουμε τὴ γνώμη πὼς ἡ ἀναστολὴ τῆς συμμετοχῆς μας στὶς συνομιλίες, ποὺ ὀρθῶς ἀπεφασίσθη, θὰ πρέπει νὰ χρησιμοποιηθεῖ γιὰ ἀπεμπλοκὴ μας ἀπὸ μίαν ἄγονη καὶ ἀτελέσφορη διαδικασία, ποὺ ἐξυπηρετεῖ μόνον τὰ συμφέροντα τῆς Τουρκίας καὶ νὰ ἐπιδιωχθεῖ μὲ κάθε τρόπο  ἡ μονολιθικὴ γραμμὴ, μέσα στὰ πλαίσια τῆς ὁμόφωνης ἀπόφασης τοῦ Ἐθνικοῦ Συμβουλίου τοῦ 2009 καὶ στὶς συμφωνίες κορυφῆς Μακαρίου - Ντεκτάς καὶ Κυπριανοῦ - Ντεκτὰς, καὶ ν’ ἀπορρίψουμε σαφῶς τὶς θέσεις τῆς Ἄγκυρας, ἡ ὁποία συχνὰ πυκνὰ ὁμιλεῖ γιὰ τὴ δημιουργία δύο κρατῶν στὴν Κύπρο.

Νομίζουμε, ἀκόμα, πώς, παρὰ τὶς οἰκονομικὲς δυσκολίες θὰ πρέπει νὰ ἐπιδιωχθεῖ, ἔστω καὶ στοιχειώδης, ἐνίσχυση τῆς ἀμυντικῆς ἱκανότητάς μας. Θὰ ἐνισχυόταν, ἔτσι, καὶ τὸ αἴσθημα ἀσφάλειας τοῦ λαοῦ, ἀλλὰ καὶ θὰ δροῦσε τοῦτο ὡς ἀποτρεπτικὸς παράγοντας σὲ κάθε νέα ἐπιβουλὴ τῆς Τουρκίας. Ἂς μὴν ξεχνοῦμε ὅτι ἡ οἰκονομικὴ στενότητα, ἀκόμα καὶ ἡ οἰκονομικὴ καταστροφή, δὲν μποροῦν νὰ συγκριθοῦν μὲ μίαν ἐθνικὴ καταστροφή, ἡ ὁποία δὲν θὰ εἶναι ἀναστρέψιμη.

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

 Ἡ ποικίλη διαφθορὰ ποὺ ἐνέσκηψε στὴν πατρίδα μας, καὶ γιὰ τὴν ὁποία λυπούμαστε ἰδιαίτερα, καθιστοῦν γιὰ πολλούς, ἄρχοντες καὶ ἀρχομένους, δυσδιάκριτους αὐτοὺς τοὺς στόχους καὶ μειώνουν τὴν εὐαισθησία γύρω ἀπὸ τὰ ἐθνικὰ θέματα. Ὅταν, μάλιστα, θεσμικοὶ φορεῖς ποὺ τάχθηκαν νὰ περιφρουροῦν τὴν ἠθικὴ τάξη καὶ νὰ προάγουν τὶς ἀξίες καὶ τὴν εὐνομία κατρακυλοῦν, μὲ τὴ συμπεριφορὰ τους, στὴν κατώτερη ὑποστάθμη τῆς κοινωνικῆς ἀπαξίωσης, τὰ πράγματα καθίστανται πολὺ δυσκολότερα. Αὐτὴ τὴ στιγμή, ὅμως, διακυβεύεται ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξή μας στὴ γῆ τῶν πατέρων μας. Κινδυνεύουμε, ὡς Ἑλληνισμός, νὰ γίνουμε παρελθοντικὴ ἀναφορὰ γιὰ τὴν Κύπρο. Χρειάζεται, ἀμέσως, ἀφύπνιση ἀπὸ τὸν λήθαργο στὸν ὁποῖο μᾶς ἔριξε ἡ διαφθορὰ. Καὶ ταυτόχρονα πίστη στὸν Ἀναστάντα Κύριο καὶ διαρκής ἐνατένιση τοῦ λυτρωτικοῦ μηνύματος τῆς Ἀναστάσεώς Του.

 Μὲ αὐτὲς τὶς σκέψεις καὶ μὲ τὴ διαβεβαίωση ὅτι ἡ Ἐκκλησία θὰ παραμείνει στὴν ἐμπροσθοφυλακὴ τοῦ ἀγώνα μέχρι τὴν τελικὴ δικαίωση τῆς πατρίδας μας, ἀπονέμουμε τὴν πατρικὴ εὐλογία μας σ’ὅλο τὸν λαὸ μας καὶ ἰδιαίτερα στοὺς ἐμπερίστατους, στοὺς πρόσφυγες, στοὺς ἐγκλωβισμένους, στοὺς ἀγνοούμενους καὶ στοὺς συγγενεῖς τους. Ὅση κι ἂν εἶναι ἡ θλίψη ἀπὸ τὸ κατάντημα τῆς κοινωνίας, ἀπὸ τὰ ἀδιέξοδα στὸ ἐθνικὸ μας θέμα καὶ τὶς προσωπικές μας δυσκολίες, ἂς προσβλέπουμε μὲ πίστη στὸν καθαιρέτη τοῦ Ἅδου κι ἂς ἀκούσουμε τὴ διαβεβαίωσή του: «Θαρσεῖτε∙ ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰω. ΙΣΤ΄, 35).

Αὐτοῦ τὸ ἄπειρον ἔλεος καὶ ἡ εὐλογία εἴησαν μετὰ πάντων ὑμῶν.

Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Κύπρου,

          Ἅγιο Πάσχα 2015.

Διάπυρος ἐν Χριστῷ Ἀναστάντι εὐχέτης

† Ο ΚΥΠΡΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ